29
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
учреждениях. – Тошкент Давлат педагогика университети ахборотлари, 2014 йил, 1-сон. 15-
19-б. 3
3. Личность и профессия: психологическая поддержка и сопровождение: учеб.
пособие для студ. высш. пед. учеб. заведений / Л. М. Митина, Ю. А. Кореляков, Г. В.
Шавырина и др.; под ред. Л. М. Митиной. – М. : Издатель- ский центр «Академия», 2005.
4.Черепанова Л. В. Формирование лингвистической компетенции при обучении
русскому языку. – Новосибирск: Наука, 2006. – С. 11.
5.Гончарова Н. Л. Категории компетентность и компетенция в современной
образовательной парадигме // Сборник научных трудов Сев Кав. ГТУ. Гуманитарные науки.
– 2007. – № 5. http://www.ncstu.ru
ЎҚУВЧИ ЁШЛАРНИНГ ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШИ ВА ЖИСМОНИЙ
ТАЙЁРГАРЛИГИ
Зайниддинов Т.– Жисмоний маданият кафедраси доценти,
Абдусаломов Б.–1 курс магистри, Низомий номидаги ТДПУ, Тошкент, Ўзбекистон.
Ҳозирги кунда ўрта махсус таълим тизимида тахсил олаётган ўқувчиларнинг кунлик
иш фаолиятини ошириш ва келажакда ақлан етук ва ҳар томонлама ривожланган комил
инсон бўлиб етишишлари учун жисмоний тарбияни ўрни жуда каттадир.
Шу боисдан ҳам биз келажакка ана шундай жисмоний соғлом, етук, комил
инсонларни етказиб берар эканмиз, ўқувчиларнинг жисмоний ривожланиши ва жисмоний
тайёргарликларига катта аҳамият бериш ва уларнинг доимий назорат қилиш, янги педагогик
технологиялар орқали самарадорлигини оширишдан иборатдир.
Ҳар бир ёш даврда жисмоний тарбия ўзининг фарқли томонларига эга. Организмнинг
ёшига хос хусусиятларини кўп жиҳатдан жисмоний тарбия белгилаб беради, бу ерда ёшни
ҳисобга олган ҳолда воситалар танланади, қўлланиладиган юкламалар талаб ва меъёрлари
аниқланади.
Жисмоний ривожланиш инсон организмининг аста секинлик билан табиий
шаклланиши ва ташки кўриниш ва унинг хизматининг ўзгариш жараёнидир. Жисмоний
ривожланиш белгилари.
Самотаметрик белгилардан бўйи тана вазни ва кўкрак қафаси айланаси аниқланади.
Тана узунлиги организмдан пластик жараёнлар холатини характерловчи миқдор кўрсаткич
бўлиб ҳисобланади. Тана оғирлигида суяк -мушак аппарати, ички органлар ва ёғ тўқиманинг
ривожланиш акс эткан бўлади. Бўйга қараганда тана вазни нисбатан қўзғалувчандир. Кўкрак
ва елка мушакларининг ривожланганлиги ҳамда кўкрак бўшлиғи аъзоларининг функционал
ҳолатини белгилайди.
Физиометрик белгилардан кўпинча ўпканинг тириклик сиғими, кўкрак қафаси
экскурсияси нафас олиш мушакларининг кучи ва ўпка сиғимининг кўрсаткичлари бўлиб
ҳисобланади. Жисмоний ривожланишни ўрганишда соматоскопик белгилардан таянч
харакат тузилмасининг ҳолати (умуртқа шакли, кўкрак кафаси, оёқ, қадди - қомат, товон,
мушакларининг ривожланишини) ва ёғ йиғилиш даражаси баҳоланади.
Жисмоний ривожланиш организмнинт ўсиши ва шаклланиш жараёнларини ўзида акс
эттирган ҳолда, саломатликни бошқа кўрсаткичларига хам боғлиқ бўлган касаллик, баъзан
жисмоний ривожланишнинг анчагина бузилишлари билан кузатилади. Шунинг билан бир
каторда касалликнинг кесиши ва натижаси организмнинг ҳолатига унинг жисмоний
ривожланганлигига боғлиқ бўлади.
Жисмоний гармоник ривожланиш - тана вазни ва кўкрак қафаси айланасининг тана
узунлигига мос келиши ёки бир сиғма репресия атрофида бўлишидир. Дисгармоник
ривожланиш танани вазни ва кўкрак қафасини айланасига 1,1 - 1,05 ортда қолиши, шунча
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |