Dori turlari texnologiyasi kafedrasi farmatsevtik texnologiya

Gidrofil surtma asoslari
Bu guruhga kiruvchi surtma asoslari surtilganda yog’ izini qoldirmaydi. Ular terida har xil 
tezlikda kuriydi. Bu kerakli vaqt oraligida terida ta’sir etuvchi moddani saqlab turadi. Suvning 
ajralib chiqishiga bog’liq bo’lganligi uchun bu moddalar sovituvchi ta’sir etadi. Gidrofil asoslar 
bir qancha dori moddalar bilan osongina aralashadi va ularni organizmning suvli tuqimalariga 

---

oson surilishiga imkon beradi. Fizik-kimyoviy tabiatiga kura bu guruh moddalari YUMB lar 
eritmalari, kolloid (yarim kolloid) gellari va suvda erimaydigan, ammo bukadigan moddalar 
dispersiyalaridir. 
Sovunli asoslar 
Sovun ixtiol, koramoy kabi dorivor moddalar uchun asos sifatida ishlatilishi mumkin. 
Asos — sovunni suv yoki suv-glitserin aralashmasida eritib (suv hammomida), yoki stearin 
kislotasiga potash yoki kalsiyli soda eritmasini ta’sir ettirib olinishi mumkin. Sovutilgandan 
so’ng oson eruvchi, har xil qovushqoqlikka ega bo’lgan gidrogel yoki glitserogel hosil bo’ladi. 
Kaliyli sovun yumshoq gel beradi. Sovunli asos teriga oson suriladi. Ularning yuqori gidrotrop 
xususiyati tufayli ular yog’li asos bilan yaxshi aralashadi va emulsion asos hosil qiladi. Sovunli 
asoslar ishqoriy sharoitga ega. SHuning uchun ularni indifferent deb bo’lmaydi. 
Jelatin-glitserinli asoslar 
Jelatin-glitserinli asoslar har xil konsentratsiyadagi jelatin (1-3%) va glitserin (10-30%) 
dan tayyorlanadi. bo’laklarga kirkib olingan jelatinni chinni idishda ko’rsatilgan miqdordagi suv 
bilan 3-4 soatga bukish uchun quyib quyiladi. Unga glitserin qo’shib aralashtiriladi va suv 
hammomida bir tusli suyuqlik hosil bo’lguncha qizdiriladi. Bir oz vaqt qoldirilsa yumshoq 
konsistensiyali massa hosil bo’ladi. Olingan asos teriga yaxshi surtiladi va suv bilan oson 
yuviladi. Jelatinli asoslar mikroorganizmlar ta’sirida tez ayniydi va o’zok saqlaganda sinerezisga 
uchrashi mumkin.