П ьесалар с е р д а р о м а д жой кам бағалаи к а й б эмас м о м а к а л д и р о к

(Тикилади.)
Ҳ а, сенга э’тибор бериб, 
назарга олиб қўйганман.
Б е л о г у б о в . Мен, Аким Акимич, яхши кийинай деб, 
ҳатто овҳатдан ҳам ўзимни тортиб қўйганман. Озода кийин- 
ган чиновник бошлиқларнинг кўзига чалиниб туради, шун- 
дай эмасми?.. Мана қаранг-а, 
белимни қаранг... 
(А йла -
нади.)
Ю с о в. Тўхтачи. 
(У ни кўздан кечиради, тамаки ҳид-
лайди.)
Белинг жойида..,. Ҳ а, эйтганча, Белогубов, яхши- 
лаб ёз, хатоси бўлмасин.
Б е л о г у б о в . Аким Акимич, шу, имлодан пича нўноқ- 
роқманда... Ишонасизми, туриб-туриб ўзим ҳам хафа бўлиб 
кетаман.
Ю с о в. Имло ҳам гап бўпти-ми! Ҳамма нарсани бир- 
дан ўрганмайди-да, киши. Аввал хомаки қилиб ёзиб ол-да, 
бирор кишига берсанг, тузатиб беради, кейин ўшандан оққа 
кўтар. Тушундингми гапимга?
Б е л о г у б о в . Бирорта одамга тузатдириб 
оламан, 
бўлмаса Жадов мазах қилавериб ўлдиради.
Ю с о в. Ким дединг?
Б е л о г у б о в . Жадов.
Ю с о в. Унинг ўзи ким бўпти! Шунақа катта одам экан- 
ми, бошқалардан куладиган!
Б е л о г у б о в . Ахир, ўзининг олимлигини кўрсатмаса 
бўладими?
Ю с о в . Тфу! Мана у нима!
Б е л о г у б о в . Мен уни, Аким Акимич, қандай одам- 
лигига сра тушунолмайман.
Ю с о в. Сариғ чақага қиммат одам!
Жимлик
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Мен ҳозир ўша ерда эдим. 
( Кабинетни кўрсатади.)
Улар 
(секин)
жиянимни нима қилишни билолмай қолдим, деди- 
лар! Буёғини ўзинг тушуниб олавер.
Б е л о г у б о в . Жиян бўлса осмонда юрипти.
Ю с о в. Осмонда бўлгани блан, бир кун эм'ас, бир кун 
ерга тушади-да. Нима камчилиги бор эди: егани олдида, ема- 
гани кетида эди. Миннатдор бўлди дейсанми? Еки булар 
ундан иззат-ҳурмат кўрадиларми? Қаёқда дейсан! Тўнглик, 
эркин фикрликдан бошқа ҳечнарса... Қариндош бўлгани 
блан, минг қилганда-ҳам зоти бўлак... Жонларига тегмайди 
дейсанми? Унга, дўстимизга: ойига ўн сўлкавойни олиб, ўз 
ақлинг блан яшаб кўрчи, балки ақлинг кириб қолар, деп- 
тилар.
Б е л о г у б о в . Ана, тентакликнинг оқибати, Аким Аки- 
мич! Бўлмаса, уни қаранг... Эй, худо... Шундай бахт-а! 
Худога минг марта шукур қилмайдими. Тўғрими, Аким 
Акимич, шукур қилиши керак эди-а?
Ю с о в. Бўмаса-чи!
Б е л о г у б о в . Уз бахтидан ўзи қочиб юрипти. Унга 
тағин нима керак? Мартабага эга бўлса, шундай одамга 
қариндош, ҳамма нарса тайёр 
бўлса, истаса сердаромад 
ўринга ҳам ўтириши мумкин эди. Ахир, Аристарх Вла- 
димирич сўзини қайтармас эдилар-ку.
Ю с о в. Қанақалигини шундан билавер-да!
Б е л о г у б о в . Менинг фикримча, Аким Акимич, унинг 
ўрнида бошқа фаросатлироқ одам бўлса Аристарх Владими- 
ричнинг этигини тозалар эди, у бўлса шундай одамнинг 
дилини оғритиб юрипти.
Ю с о в. Кибр блан 
эркин фикр қилишнинг оқибати 
шуда!
Б е л о г у б о в . Ф икр қилишни ким қўйипти! Биз нима 
ҳам фикр қилаолдик! Мен бўлсам, Аким Акимич, ҳеч- 
қачон...
Ю с о в. Сенга ким қўйипти!
Б е л о г у б о в . Мен ҳечқачон... Чунки бу яхшиликка 
олиб бормайди, қайтага бошингни балога қўяди.
Ю с о в . Ахир, у нима қилсин! Университетда ўқигани- 
ни кўрсатиши керак-да.
Б е л о г у б о в . Киши деган бошлиқлардан қўрқмаса... 
Улар олдида титрамаса, илмдан нима фойда?
Ю с о в . Нима қилмаса?
Б е л о г у б о в . Титрамаса дейман.
Ю с о в. Ҳ а, албатта.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Б е л о г у б о в . Аким Акимич, мени иш бошқаручи қи- 
либ қўйсангизчи.
Ю с о в. Уҳў, иштаҳанг жойида-ку.
Б е л о г у б о в . Буни айтишимдан мақсад, қайлиғим 
бор. Жуда илмли қиз. Тузукроқ амалим бўлмаса ким менга 
қизини беради, дейсиз.
Ю с о в. Қизни нега менга кўрсатмайсан?
Б е л о г у б о в . Жоним блан... Ҳозир десангиз, ҳозир... 
Сизни отам ўрнида...
Ю с о в . Тузукроқ ўринни айтиб кўраман. Уйлаб кўра- 
миз.
Б е л о г у б о в . Тузукроқ ўрин бўлса 
ўла-ўлгунимча 
бўлар эди. Ҳатто тилхат ҳам бераман, чунки юқорироғига 
кучим етмайди. Қобилиятим ҳам унча катта эмас.
Ж а д о в киради.
Т У Р Т И Н Ч И С А Ҳ Н А
Бурунгилар ва Ж а д о в.
Ж а д о в. Тоғам бандмилар?
Ю с о в . Бандлар.
Ж а д о в . Э, афсус! Жуда зарур ишим бор эди-да.
Ю с о в. Кутсангиэ ҳам бўлади, уларнинг иши сизники- 
дан зарурроқ.
Ж а д о в. Сиз менинг ишимни қаёқдан биласиз?
Ю с о в