M abduraimova, N. Abdullaeya

Aktuar tashkilotlar
13
 
№
Kompaniya nomlari
Huquqiy tashkiliy shakl
1 
Actuarial Advisers 
Mas'uliyati cheklangan jamiyat 
2 
Actuarial Service Bureau 
Mas'uliyati cheklangan jamiyat 
Aktuar hisob-kitoblar
- sug’urta tarifi stavkalarini hisoblashning iqtisodiy-
matematik usullari yig’indisi. Ushbu hisob-kitoblar katta sonlar qonuniga 
asoslanadi. Aktuar hisob-kitoblarning metodologiyasi, ehtimollar nazariyasi, 
demografiya qonuniyatlariga asoslanadi, tarif stavkasini miqdori sug’urta 
hodisalari ro’y berishining ehtimoliyligiga bog’liq. Demografiya ma’lumotlaridan 
fuqarolarning hayotini sug’urtalashda sug’urtalanuvchilarning yoshiga mos 
ravishda sug’urta tarifi stavkasini tabaqalashtirishda foydalaniladi. Uzoq muddatli 
hayotni sug’urtasi bo’yicha sug’urta summalari sug’urtalangan shaxs vafot etganda 
yoki u ma’lum bir yoshga etganda to’lanadi. Etarli miqdordagi sug’urta fondini 
shakllantirish uchun, sug’urtalovchi shartnoma amalda bo’lgan davrda qancha 
shaxs vafot etishi yoki ma’lum bir yoshga yetishi ehtimoliyligini bilishi zarur. 
Anderrayter
- 1) turli risklarni sug’urtalash vakolatiga ega, sug’urta 
komraniyasi tomonidan tayinlanadigan shaxs. Sug’urta komraniyasining sug’urta 
rortfelini shakllanishi uchun javob beradi. U sug’urta shartnomalarini tuzish, 
13
Ma’lumot www.uzreport sayti asosida tayyorlangan

---

92 
risklarni baholash va sug’urta tarifi stavkasini belgilash yuzasidan tegishli 
malakaga ega bo’lishi zarur; 2) Lloyd sug’urta rolislarini beradigan Lloyd sug’urta 
korroratsiyasini a’zosi; 3) rotentsial mijozlarga sug’urta rolisini sotish bilan 
shug’ullanadigan yoki manfaatdor tomonlarga sug’urta sohasi bo’yicha yuqori 
darajada maslahat xizmatlarni ko’rsatadigan jismoniy yoki yuridik shaxs. 
Disrasher
- dengiz transrortida umumiy avariya sodir bo’lganda ko’rilgan 
zararni kema, yuk va fraxt o’rtasida taqsimlash bo’yicha hisob-kitoblarni tuzadigan 
mutaxassis. 
Rivojlangan 
mamlakatlarda 
disrasher 
funktsiyasini 
maxsus 
komraniyalar bajaradi. Zararlarni taqsimlash bo’yicha hisob-kitoblar disrasha 
deyiladi va disrashani tuzganlik uchun xaqni manfaatdor tomonlar (kema egasi, 
yuk egasi, yukni sotib oluvchi shaxs) to’laydi.