Davlat universiteti ta’lim vazirligi

Munozara texnologiyasi
Munozara uslubida o‘qituvchi o‘quvchilar orasidan yetakchi o‘quvchini tanlaydi. Yetakchi esa
munozara mavzusini tanlaydi va qatnashuvchilarni taklif etadi. Yetakchi o‘quvchi munozara
ishtirokchilariga muammo bo‘yicha «Aqliy hujum» masalasini beradi va uni o‘tkazish tartibini
belgilaydi.
Yetakchi «Aqliy hujum» vaqtida bildirilgan g‘oya va fikrlarni yozib borish uchun kotib tayinlaydi. Bu
bosqichda yetakchi guruh qatnashchilarini har bir a’zosi o‘z fikrini bildirishi uchun sharoit yaratib
beradi.
Yetakchi ikkinchi bosqichga o‘tishdan oldin qisqa tanaffus e’lon qiladi. Ikkinchi bosqichda «Aqliy
hujum» ishtirokchilari bildirgan fikr va g‘oyalarni guruhlashtirib, ularni tahlil qilishga o‘tiladi. Tahlil
orqali qo‘yilgan vazifani eng maqbul yechimini topishga harakat qilinadi.
Faoliyat yo‘nalishi
Kerakli asos yaratish
Guruh
Aniq ko‘rsatma berish va yo‘naltirish
Muhokama etish
Munozarani o‘tkazish bo‘yicha 
tashkiliy tadbirlar
Aqliy hujum usuli
Fikr va g‘oyalarni to‘plash
Fikr va g‘oyalarni guruhlash
Tahlil etish
Aniq va maqbul yechimni topish
Guruh 
Nafis arra texnologiyasi
Ushbu uslubda darsda o‘rganiladigan mavzu nomi yozuv taxtasiga yoziladi va qanday savollarga
javob topilishi lozim ekanligi tushuntiriladi. Guruh o‘quvchilari 5-6 kichik guruhlarga(boshlag‘ich
guruh) bo‘linadi va har bir guruh o‘rganiladigan material bo‘yicha alohida ma’lum mavzularni oladi.
Har bir guruh o‘rganiladigan mavzu bo‘yicha oldindan tayyorlangan kerakli materiallar papkasi bilan
ta’minlanadi. Boshlang‘ich guruhlar 10-12 daqiqa davomida taqdim qilingan materialni o‘rganadi va
muhokama qiladi.
Natijada o‘qituvchi o‘ziga berilgan mavzuni yaxshi biladigan 5-6 guruh ekspertlariga ega bo‘ladi.
Keyingi bosqichda har bir guruhdagi ishtirokchiga ma’lum tartib raqami beriladi va tartib raqamlari
bir xil bo‘lgan o‘quvchilardan yangi(ekspertlar) guruhlari tuziladi. Mavzu muhokamasining 15-20
daqiqasi davomida yangi ekspertlar guruhini har bir a’zosi oldingi guruhga berilgan mavzu
mazmunini tushuntirib beradi.

---

Natijada umumiy mavzuni yaxlitligi bo‘yicha o‘zlashtirish ta’minlanadi. Ekspertlar guruhining har bir
a’zosi olingan axborotni ma’lum bir vaziyatda qo‘llay olishini ta’minlash uchun mavzu bo‘yicha biror
muammoli vaziyat guruhlarga beriladi va har bir guruh ushbu muammoni to‘g‘ri yechimini topishi
lozim.
Muammo har bir ekspert guruhida muhokamadan o‘tkazilgach guruhlarning sardorlari muammo
bilan guruhni tanishtiradi va uning yechimini ko‘rsatib beradi. Mashg‘ulot so‘ngida o‘quvchilar
bilimini tekshirib ko‘rish va baholash uchun o‘rganilgan material bo‘yicha ekspress test o‘tkaziladi.
Nafis arra usuli yordamida o‘quvchilar o‘rganiladigan material bo‘yicha ma’lum bilimga mustaqil
ega bo‘lishi, jamoa bilan ishlash malakasini olishi, axborot bilan almashish hamda jamoa bo‘lib
qaror qabul qilish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi.
Materialga doir muammoli vaziyatni berish
Muammoli vaziyatni muhokama etish va to‘g‘ri yechimini topish
Ekspress test nazorati
O‘rganiladigan material
O‘quvchilar 5-6 guruhga bo‘linadi
Boshlag‘ich guruh:
Har bir guruhga o‘rganiladigan material bo‘yicha mavzu beriladi
Mavzuni o‘rganish va 
muhokama qilish
Yangi ekspertlar guruhini tuzish
Berilgan mavzu mazmunini o‘rganish