Bilim Ta’l Ta’l “oliy m sohasi: lim sohas lim yo’na oliy V t y matem

1.6.-jadval 
Global usulda bashoratlang. 
№
 
O’rtacha 
aholi soni 
m.k 
Istiqboldagi aholi hisoblash tartibi 
 
2012 
 
2013 
29555.4 
29998.7 






























0149
.
0
2
1
1
0149
.
0
1
4
.
29555
.
2
1
1
.
1
2012
2013
uz
Kum
uz
Kum
A
A
 
2014 
30448.7 
29998.7*1.015 
2015 
30905.4 
30905.4*1.015
2016 
31369.0 30905.4*1.015 
2017 
32317.1 
31317.1*1.015 
2018 
32801.9 32317.1*1.015 
yoki
Bu usul aholining istiqboldagi sonini hisoblashda qo’l kelsada, lekin ularni 
yosh jihatdan alohida-alohida hisoblash imkonini bermaydi.
Yoshni siljitish usulida aholining perspektiv soni quyidagi formula 
yordamida aniqlanadi. 
i
x

P
x
=i
x+1 
bu erda: i
x 
- x yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan aholi soni;
P
x 
- x+1
yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan ehtimollik;
i
x+1
– yoshgacha yashashi mumkin 
bo’lgan aholi soni
.
.
7
.
33265
1255
.
1
*
4
.
29555
1000
9
.
14
1
4
.
29555
1000
`
.
1
6
0
k
m
z
o
Kum
A
A
t
t
b





 






 



---

18
Shunday qilib, har bir yoshdagi aholi soni (i
x
) har bir yosh yashashi 
mumkin bo’lgan ehtimollik koeffitsienti. (P
x
) yordamida bir yoshdan (i
x
) ikkinchi 
yoshga (i
x+1
) «siljitiladi». 
Bu usulni qo’llash tartibini quyidagi shartli raqamlarda ko’rib chiqamiz 
(1.7jadval). Shu ma’lumotlarga asoslanib uch avlodning perspektiv sonini bo’lajak
1, 2 va 3 yillar, ya’ni N, N+1 va N+2- yillar uchun aniqlang. Echish uchun 
jadvalning so’nggi ustunlarini to’ldiramiz. 
Yoshni siljitni usulida aholining perspektiv sonini aniqlash tartibi 
1.7.-jadval 
 
1.4. Dunyo aholi dinamikasi va istiqboldagi sonini bashoratlash 
Dunyoaholisi 2050 yilgaborib 9,7milliardga erishishi rejalashtirilmoqda. 
Bugungi kunda dunyo aholisi 7,3 milliard, 2030 yilga borib BMT DESA yangi 
hisobotga ko'ra 2050 yilda 9,7 milliard, 2100 yilda 11,2 milliard, Jahon 
aholishunoslik istiqbollari 8,5 mlrdga erishishi kutilmoqda. 
1.8.-jadval
5
 
Dunyo aholi tabiiy harakat dinamikasi 
5
“Population Reference bureau-2012-world population data sheet” 2004-2011. 6-8 p.p. 
Aholining joriy
yil oxiridagi soni
Kelgusi 1-yil 
boshida bo’lishi 
mumkin bo’lgan 
aholi soni 
Kelgusi 2-yil 
boshida bo’lishi 
mumkin bo’lgan 
aholi soni 
Kelgusi 3-yil 
boshida bo’lishi 
mumkin bo’lgan
aholi soni 
i
17
i
18
i
19
i
18
= i
17

P
17 
i
19
= i
18

P
18 
i
20
= i
19

P
19
i
19
= i
18

P
18 
i
20
= i
19

P
19 
i
21
= i
20

P
20
i
20
= i
19

P
19 
i
21
= i
20

P
20 
i
22
= i
21

P
21
i
17
+ i
18
+ i
19
i
18
+ i
19
+ i
20
i
19
+ i
20
+ i
21
i
20
+ i
21
+ i
22
Yillar 
Jami aholi 
(mln.kishi) 
Umumiy 
tug`ilish 
koeffitsiyenti, 
‰ 
O`lim koeffitsiyenti, ‰ 
Umumiy 
o`lim 
Shu jumladan 1-
yoshgacha o`lgan 
bolalar 
2004 
6395 
21,0 
9,0 
56,0 

---

19
Keltirilgan malumotlar tahlilidan shuni ko’rish mumkinki, dunyo aholisi 
soni 2012 yil 2004 yilga nisbatan 10,4%ga oshishiga qaramasdan tug’ilish va 
umumiy o’lim koeffitsenlari esa (,1%) bir promillega kamaydi. Lekin go’daklar 
o’limi esa 15,0 ‰ ga pasaygan. 
Kelgusi yillarda o`sishi mumkin bo’lgan demografik o'zgarishlar, 
shuningdek, ular barqaror rivojlanishga erishish uchun ayrim qiyinchiliklar va 
imkoniyatlarni tushunish, yangi rivojlantirish dasturi ishlab chiqish va amalga 
oshirishda muhim rol o'ynaydi", dedi ijtimoiy aloqalar iqtisodiy BMT Bosh –
Secretari, Wu Hongbo. 
6