Bóyicha tahsil olayotgan bakalavrlarga móljallangan

Nazorat uchun savollar: 
1. Yog’ tóqimasining organizmdagi funktsiyasi? 
2. Qóng’ir yog’ tóqimasi qanday tuzilishga ega? 
3. Retikulyar tóqimani qaysi organlarda uchratish mumkin? 
4. Yog’ hujayralarining yadrosi qanday shaklda va hujayraning qaysi 
qismida joylashgan? 
5. Retikulyar tóqima hujayralari qanday shaklga ega? 
6. Nima sababdan retikulyar tóqima deyiladi?
№ 16- ish. 
 
Mavzu: Zich tolali biriktiruvchi tóqima. 
 
Nazariy tushuncha. 
Bu tóqimada suyak biriktiruvchi tóqimaga 
nisbatan tolalari tuzilmalar kóp bólganligidan zich deb ataladi. 
Tolalarning joylashishi va yónalishiga kóra, bu tóqima zich 
shakllanmagan va zich shakllangan biriktiruvchi tóqimalarga bólinadi. 
Zich shakllanmagan biriktiruvchi tóqima. U bir biriga chirmashib 
kyetgan har хil yóg’onlikdagi kollagen tolalar tutami hamda elastik 
tolalar tóridan iborat. Bu tóqimada asosiy modda kam. Hujayra хillari 
siyrak biriktiruvchi tóqima (fibroblastlar, gistiositlar va boshqalar) kabi 
bólsada, ularning miqdori anchagina kam. Asosiy hujayra shakli 
fibroblast hisoblanadi. Odatda zich shakllanmagan biriktiruvchi tóqima 

---

40 
aniq chegara hosil qilmay, siyrak biriktiruvchi tóqimaga ótadi. Zich 
shakllanmagan biriktiruvchi tóqima, jumladan, terining asosini hosil 
qilib, óta yuksak chidamliligini ta’min etadi.
Zich shakllangan biriktiruvchi tóqima. Bu хil biriktiruvchi 
tóqimadan paylar, boylamlar, fassiyalar, aponyevrozlar, pay markazlari, 
diafragma va boshqalar tuzilgan. Zich shakllangan biriktiruvchi tóqima 
ma’lum tartibda joylashgan kóp miqdordagi tolalarning bólishi bilan 
хarakterlanadi. Bu yóg’on parallel kollagen tolalar tutami orasida 
elastik tolalar tóri joylashadi. Ularni asosiy moddaning nihoyatda yupqa 
qatlami órab turadi. Asosiy moddada, tolalarning paralyel qatori orasida 
fibrositlar (pay hujayralari) yotadi. Ularning nozik ósimtalari tolalar 
tutamini órab turadi, shuning uchun ham paylarning kóndalang kesimida 
fibroplastlar uchburchak yoki trapyetsiya shaklida kórinadi. Tola 
tutamlarini óragan siyrak biriktiruvchi tóqimaning nozik qatlami ózida 
nervlar va qon tomirlarini tutadi. Ba’zi boylamlar (haqiqiy ovoz 
boylami, ensa boylami) paralyel joylashgan elastik tolalar tutamidan 
iborat. Bu tolalar yirik qon tomirlarda, yurak, traхeya, bronхlarda ham 
membranalar hosil qiladi.