Bóyicha tahsil olayotgan bakalavrlarga móljallangan

Nazorat uchun savollar: 
1. Bir qavatli yassi epiteliyning tuzilishi. 
2. Bir qavatli kubsimon epiteliyning tuzilishi. 
3. Bir qavatli tsilindirsimon epiteliyning tuzilishi. 
4. Yassi va kubsimon epiteliyga qiyosiy ta’rif bering. 
5. Tsilindirsimon epiteliy yadrolarining joylashishi. 
№ 10- ish. 
 
Mavzu: Kóp qavatli epiteliy.
 
Nazariy tushuncha.
Kóp qavatli epiteliy asosan himoya 
vazifasini bajaradi. Syuning uchun ular tananing kóproq tashqi 
tasurotlarga uchraydigan joylarini qoplaydi. U terining yuzasini, og’iz 
bóshlig’ini, qizilóngach, kózning muguz pardasini, buyrakning 
kosachasi, siydik pufagi, siydik chiqarish yóli va qinni qoplaydi. Kóp 
qavatli epiteliy 3 turga bólinadi: 
1.
Kóp qavatli yassi muguzlanmaydigan epiteliy. 
2.
Kóp qavatli yassi muguzlanadigan epiteliy. 
3.
Ózgaruvchan epiteliy. 
Kóp qavatli muguzlanmaydigan epiteliy og’iz bóshlig’ining ichki 
yuzasini, qizilóngachning shilliq qavatini va kóz muguz pardasini 

---

25 
qoplaydi. Uning tuzilishi quyidagicha: bazal membrana ustida 
tsilindirsimon shakldagi bazal qavat hujayralari joylashgan. Uning ustida 
bir necha qavat joylashgan tikansimon hujayralar qavatini kóramiz. 
Epiteliyning eng yuza qavatida yassilashgan hujayralar joylashgan. Bu 
hujayralar ózining hayot tsiklini tugatib muguzlanmay tushib ketadi, 
shuning uchun ham muguzlanmaydigan epiteliy deyiladi. 
Kóp qavatli muguzlanadigan epiteliy. Bu epiteliy terining epidermis 
qavatini tashkil qiladi. Buning 5 ta qavati farq qilinadi:
1. bazal. 
2. tikansimon hujayralar qavati. 
3. donador, 
4. yaltiroq. 
5. muguz qavatlar.
Muguz qavat yassi muguzlangan hujayralardan tuzilgan. Ularning 
tarkibida havo pufakchalari va muguz modda bóladi. Bu qavat 
hujayralari doimo tushib turadi. 
Ózgaruvchan epiteliy. Ózgaruvchan epiteliyda 3 zonani farq qilish 
mumkin.
1.
bazal; 
2.
oraliq; 
3.
yopqich zonalar. 
Bazal zona mayda mitoz yóli bilan kópayadigan hujayralardan 
iborat. Bu kambial, differentsiallashmagan, sitoplazmasi bazofil 
bóyaladigan hujayralardir. Hujayra shakli turlicha bólib, chegarasi 
yaхshi kórinmaydi.