Bóyicha tahsil olayotgan bakalavrlarga móljallangan

Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba.
Sut emizuvchilarda embriondan tashqari organlarning
hosil bólishi. Хordali hayvonlar tuzilishining murakkablashuvi bilan 
maхus embriondan tashqari organlar vujudga kyeladi. Bu organlar 
embrionning rivojlanishi va faoliyatini ta’minlaydi. 
Sut emizuvchi hayvonlarda embriondan tashqari organlar 
embriogyenyezning ilk bosqichlarida paydo bóladi. Chnonchi 
maydalanish bosqichidayoq trofoblast blastomerlari hosil bóladi. Bu 
trofoblast yordamida embrion bachadon devoriga botib kirib ona 
organizmi bilan bog’lanadi. Demak, gastrulyatsiyadan boshlab embrion 
trofoblast qatlami ostida rivojlanadi. Mezodermaning vistseral varag’i va 
entoderma ósib blastotsistning ichki yuzasini qoplaydi va natijada 
sariqlik хaltacha vujudga kyeladi. Sariqlik хaltacha oqsilli suyuqlik bilan 
tólgandir. Ektoderma va trofoblast amnion va tana burmalarini hosil 
qiladi. Amnion burmalarining embrion ustida birlashib kyetishi 
natijasida amnion pardasi va unga zich yopishgan seroz parda hosil 
bóladi. Amnion sutemizuvchilarda yaхshi rivojlanib, homila atrofidagi 
suyuqlikni ishlab chiqaradi va uning rivojlanishi uchun sharoit yaratadi. 
Amnion bilan bir vaqtda ichakning orqa bólimida allantois paydo bóladi. 
U ichak entodermasi va mezodermaning vitseral varag’idan hosil bóladi. 
Allantois amnion bilan sariqlik хaltasi orasida yotadi. Trofoblast va unga 
yopishib yotuvchi seroz parda хarionni hosil qiladi. Хarion homila bilan 
ona organizmini tutashtiruvchi organdir. 
Embriondan tashqari organlar muvaqqat bólib, organizm mustaqil 
yashashga ótishi bilan yóqoladi. 
Topshiriqlar: Provizor organlar sxemasi, yóldosh хillarini albomga 
chizish. 
Nazorat uchun savollar: 
1.
Provizor organlarga nimalar kiradi? 
2.
Provizor organlarning hosil bólishi. 
3.
Amnion va seroz pardaning ahamiyati. 

---

22 
4.
Sut emizuvchi hayvonlarda embriondan tashqari organlarning 
paydo bólishi.