O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti


Nizo jarayoni bosqichlari va uning oqibatlari



Download 2 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/103
Sana13.05.2020
Hajmi2 Mb.
#51199
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   103
Bog'liq
mehmonxona xojaligini boshqarish

2.Nizo jarayoni bosqichlari va uning oqibatlari 
Nizoning  kelib  chiqishi  va  to‗qnashishning  sodir  bo‗lishi  bir  butun  jarayon 
bo‗lib, bu jarayon quyidagi -bosqichlarni o‗z ichiga oladi. 
 
Низоли вазият 
Низо сабалари 
Низонинг кенгайиб кетиши 
Вазиятни сезиш 
Низо келиб чикади 
Низони бошкариш 
Функционал окибатлар 
Низо келиб чикмайди 
 
Nizoning kelib chiqish va to„qnashish jarayoni modeli 
Bu  jarayonning  birinchi  bosqichida  nizo  chiqishi  uchun  vaziyat  tug‗iladi, 
ya‘ni  tomonlar  manfaatlarining  qarama-qarshiligi  obyektiv  ravishda  namoyon 
bo‗ladi.  Ammo  ochiqdan-ochiq  to‗qnashuv  sodir  bo‗lmaydi.  Bunday  holat  har 
ikkala  tomon  tashabbusi  bilan  yoki  "merosdan"  qolgan  nizoning  ta‘siri  ostida 
vujudga kelishi mumkin. 
Nizoli  vaziyatning  obyektiv  ravishda  vujudga  kelishiga  bevosita  qarama-
qarshi  turuvchi  tomonlarning  o‗zlari  yoki  ularning  muholiflari  sababchi  bo‗lishi 
mumkin. Ular turlicha daraja (rang)ga ega bo‗lgan tomonlardir. Masalan: 
• darajali muholiflar — bu shaxslar; 
• darajali muholiflar — bu guruhlar; 
• darajali muholiflar — bu mehmonxonalar; 
• darajali muholiflar — bu dialog chog‗ida o‗z-o‗zidan qaror qabul qiluvchi 
shaxslardir.  Nizoning  rivojlanishida  va  sodir  bo‗lishida  ularning  ta‘siri  deyarli 
bo‗lmaydi. 
Nizoli  vaziyatning  boshqa  bir  unsuri  —  bu  ayni  shu  vaziyatni  keltirib 
chiqaruvchi  obyektdir.  Ko‗pincha  shu  obyektni  "bo‗lisha  olmaslik"  yoki  uni 
"bo‗lishdagi"  adolatsizlik  sababli  nizoli  vaziyat  vujudga  keladi.  Natijada 
ziddiyatga  boruvchi  tomonlar  o‗zlarining  manfaatlari  yo‗lida  hal  qiluvchi 
mavqeini  egallashga  urinadilar.  Nizoli  vaziyatning  tashqi  unsurlari  ham  mavjud. 
Bular quyidagilardir: 
• haddan tashqari hissiyotga berilish; 
• fikrini aniq izhor eta olmaslik; 
• bir-birini tushunishini xohlamaslik; 
• asosga ega bo‗lmagan noshukurlik va hokazo. 
Nizo  sabablari  (2-bosqich)  va  uning  kengayish  ehtimoli  (3-bosqich)ni  o‗z 
vaqtida  sezish,  (4-bosqich)  nizoning  yuzaga  chiqmaslikka  olib  keladi.  Agar 
jarayonga  e‘tiborsizlik  bilan  qaraladigan  bo‗lsa,  u  holda  nizoning  kelib  chiqishi 


 

62 
tabiiy  (5-bosqich).  Endi  uni  boshqarish  (6-bosqich)  zaruriyati  tug‗iladi. 
Boshqarishning  samaradorligiga  qarab,  nizoning  oqibatlari  funksional  va 
difunksional ko‗rinishlarida bo‗lishi mumkin (7-bosqich).  
Nizoning  ettita  funksional  oqibati  ma‘lum.  Bu  oqibatlar  nizoni 
boshqarishning ijobiy samara berganligini ifodalaydi. Masalan, birinchi oqibat: 
• nizoni hal qilishda har ikkala tomon uchun ma‘qul qaror qabul qilinishida 
namoyon  bo‗ladi.  Qarama-qarshi  tomonlar  nizo  echimiga  teng  manfaat  nuqtai 
nazaridan yondoshilganidan mamnun qoladilar. Bunday oqibat o‗z navbatida nizo 
echimi  bo‗yicha  qabul  qilinadigan  qaror  to‗siqlarini,  ya‘ni  qarama-qarshi 
tomonlarning bir-biriga bo‗lgan: 
• adovatni; 
• xusumatni; 
• dushmanlikni; 
•  adolatsizlik  kabi  g‗arazli  to‗siqlarni  yumshatishga  yoki  butunlay 
yo‗qotishga imkon beradi. 
Funksional  oqibatning  boshqa  ko‗rinishida  qarama-qarshi  tomonlarning 
ko‗proq  hamkorlik  qilishga,  hattoki  kelgusida  ham  o‗rtada  nizo  chiqarmaslikka 
bo‗lgan  moyilliklari  namoyon  bo‗ladi.  Funksional  oqibat  qarama-qarshi 
tomonlarning o‗zaro sir saqlashlari, go‗yo "aytiladigan fikr ular manfaatlariga zid 
keladi", degan gumon bilan atayin aytilmay qolgan fikrlarda ham o‗z aksini topishi 
mumkin. Aslini olganda, bunday oqibat ham qaror qabul qilish sifatini oshirishga 
undaydi,  chunki  bunday  holat  qarshi  tomonning  yuzaga  kelishi  mumkin  bo‗lgan 
nizo  sabablari  va  obyektlarini  yanada  chuqurroq  tahlil  qilishga,  unga  "tashxis" 
qo‗yishga undaydi. 

Download 2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish