1-ma’ruza: Til ijtimoiy, doim o’zgarib, rivojlanib turuvchi hodisadir. Reja

---

1-MA’RUZA:
 Til ijtimoiy, doim o’zgarib, rivojlanib turuvchi hodisadir. 
Reja: 
O‘zbek tili – O‘zbekiston Respublikasining davlat tili
ekanligi. 
Til ijtimoiy hodisa. 
Tilning tuzilishi va tizim sifatidagi xususiyatlari 
Tovushlar tizimi, leksikasi, grammatik qurilishi. 
O‘zbek tili – O‘zbekiston Respublikasining davlat tili
 
Til jamiyatsiz mavjud bo‘la olmaydi. Jamiyat a’zolari tilning yashashi, rivojlanishi 
uchun mas’uldirlar. Shu munosabat bilan, o‘tgan asrning 70-80-yillaridagi o‘zbek 
tilining ahvolini eslash o‘rinlidir. Bu davrda o‘zbek tilining faoliyat ko‘rsatish 
doirasi juda torayib, uning butunlay yo‘qolib ketish xavfi paydo bo‘ldi. Ana shunda 
jamiyatimizning ilg‘or vakillari ona tilimizni himoya qilib, uning taqdiri uchun 
qayg‘urib, amaliy harakatlarni boshlashdi va buning natijasida 1989-yil 21-oktabrda 
o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berish haqidagi qonun qabul qilindi. Aytish 
mumkinki, bu qonunning qabul qilinishi istiqlol tomon qo‘yilgan ilk qadamlardan 
biridir.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 4-moddasida shunday deyilgan: 
“O‘zbekiston Respublikasining davlat tili o‘zbek tilidir”
.
Eng avvalo, 
”davlat tili”
tushunchasiga izoh berib o‘tish lozim. Bu degani til
boshqa davlat ramzlari qatorida qonun asosida davlat himoyasiga olingani, til bilan 
bog‘liq masalalar davlat darajasida hal qilinadi, deganidir.
Quyida mazkur qonunni to‘laligicha keltiramiz. 

O‘ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING QONUNI
DAVLAT TILI HAQIDA 
(yangi tahrirda) 
1-modda:
O‘zbеkiston Rеspublikasining davlat tili o‘zbеk tilidir. 
2-modda:
O‘zbеk tiliga davlat tili maqomining bеrilishi rеspublika hududida 
yashovchi millat va elatlarning o‘z ona tilini qo‘llashdan iborat konstitusiyaviy 
huquqlariga monеlik qilmaydi.