Режа: Меҳнат ва унинг жамият ҳаётидаги роли ҳақидаги ғоялар генезиси

Қисқача хулосалар 
Меҳнатга нисбатан қарашлар ва унинг мазмунининг талқини ҳам, меҳнатнинг инсонлар 
ҳаётидаги роли ҳам жиддий равишда ўзгарди. Узоқ вақт мобайнида меҳнатнинг у ёки бу 
турига нисбатан ғоят табақаланган ёндашув устунлик қилди. 
Реал тарихий амалиётда меҳнат доимий ўзгаришларга дучор бўлди, бунинг натижасида 
инсоннинг ўзи, унинг билимлари, малакаси ва кўникмаларининг ҳам, меҳнат воситалари ва 
буюмларининг шакли ўзгарди. Меҳнатни баҳолаш, унга нисбатан муносабат, меҳнат 
иштирокчилари ўртасидаги ўзаро ҳамкорлик алоқида аҳамият касб этди. 
Меҳнат социологиясининг замонавий назарияси эса Р.Дарендорф, Э.Гидденс, А.Турен, 
В.Зиберт, Л.Ланг кабиларнинг номлари билан боғлиқ. Уларнинг ёндашувларидаги фарқларга 
қарамасдан, мазкур олимлар социологларнинг бундан аввалги авлодлари эришган ютуқларни 
тизимли тарзда, ҳар томонлама ҳисобга олишга уриниб кўришди ва меҳнат социологиясининг 
янги муаммоларини илгари суришди. Улар жумласига меҳнатни индивидуаллаштириш, 
ташкилий ва корпоратив маданият, юксак технологиялар шароитидаги меҳнат фаолияти ва 
бошқа муаммоларни киритиш мумкин. 
Таянч иборалари 
Меҳнат, меҳнат социологияси, ривожланиш, моддий ишлаб чиқариш, инсонлар ҳаёти, 
жисмоний меҳнат, деҳқон, ҳунарманд, моддий неъматлар, фаолият, фалсафа, маҳсулотини 
етиштириш, маиший, кундалик, турмуш, буюмлар, меҳнат турлари, меҳнат қуролларидан 
фойдаланиш, маҳсулот, эҳтиёжлар, мушобирлар, ресурслар, меҳнатни индивидуаллаштириш, 
ташкилий, корпоратив маданият, юксак технологиялар. 
Назорат ва муокама учун саволлар 
1. Меҳнатга нисбатан қарашлар ва унинг мазмунига таъриф беринг. 
2. Меҳнатнинг инсонлар ҳаётидаги роли қандай? 
3. Жисмоний меҳнат деганда нимани тушунасиз? 
4. Қадимги Хитойда меҳнат тўғрисидаги тасаввур ва унинг аҳамиятини тушунтиринг.
5. Қадимий Ҳинд фалсафасида меҳнат тўғрисида тугалланган тасаввур қандай? 
6. Меҳнат жисмоний ва ақлий саломатлик учун қандай рол ўйнайди? 
7. Меҳнатни самарали ташкил этиш йўллари 
8. Меҳнат социологиясининг классик назариялари қандай? 
9. Меҳнат социологиясининг замонавий назарияларини тушунтиринг.