N. A. Mamadjonova O’simlikshunoslikning biologik asoslari

Tamaki yetishtirish texnologiyasi.
Tamakining urug’i juda mayda (1000 
tasining vazni o’rtacha 0,12 g) bo’lganligi tufayli, albatta, ko’chat qilib ekiladi. Uni 
yetishtirish texnologiyasi ko’chat tayyorlashdan boshlanadi.
Tamaki ko’chatini yetishtirish
. 
Tamaki ko’chati parniklarda va plyonkali 
issiqxonalarda yoki maxsus olingan pushtlarda yetishtiriladi:
Parniklar issiq va yarim issiq bo’ladi. Uning chuquriga issiqlik beruvchi 
biologik yoqilg’i to’shaladi yoki bunday isituvchi to’shamasiz va usti yopilmasdan 
xam ko’chat yetishtirish mumkin. Parniklar usti bir yoki ikki tomonlama nishab 
qilib yopiladi. Uning devori temir-beton, yog’och yoki g’ishtdan qilinadi. Issiq 
parniklarning chuqurligi 70 sm, yarim issiq parniklarda 35 sm bo’ladi. 
Ko’chatxonalarni turlari doimo takomillashtirilmoqda, parniklarning tuzilmasi 
o’zgarishi mumkin. O’zbekiston xududida tamaki ko’chati maxsus olingan 
pushtalarida yetishtiriladi. Ariqning nishobi bir tomonga qaratiladi. Bu usulning 
ijlbiy va salbiy tomonlari mavjud.
Ko’chatni dalaga 20 apreldan to 20 maygacha o’tqazish mumkin, shuning 
uchun ko’chat xar xil parniklarda yetishtirilib, shu muddatga tayyor bo’lishi lozim, 
ko’chat 35-60 kunda yetishtiriladi.
Urug’ ekishdan oldin ivitiladi. Urug’undiriladigan xarorati 27-30
0 
atrofida 
bo’lishi lozim. Isitilgan parnikda 1 m
2
.ga 0,4-0,5 g. urug’ ekiladi. 2200-2500 
ko’chat olinadi, pushtlarga 0,5-0,8 g. ekiladi, sovuq parniklarda 1,0-1,1 g. ekiladi. 
Ekishdan oldin parnik yuzasi tekislanadi, zichlanadi va sug’oriladi, urug’ 
sepilgandan keyin 0,4-0,5 sm. qalinlikda chirindi yoki qum sepib chiqiladi, so’ng 
ustiga suv sepiladi. Ekilgandan birinchi juft barg xosil qilgunicha 8-10 sm qavat 
nam xolda saqlanadi, buning uchun 1 m
2 
ga xar kuni 0,5 litr suv sepiladi. Parnikda 
xarorat 18-25
0
bo’lishi kerak.
Oziqlantirish
- ekishdan oldin xar kv. metrga 6 g ammiakli selitra, 20 g 
superfosfat va 5 g kaliy sulfat solinadi. O’suv davrida xar 4-5 mm
2
ga 10 l suvli 
eritma sepiladi. Eritma: 10 l suvga 30 g ammiakli selitra, 50-60 superfosfat, 20 g 
sulfatli kaliy solinadi.
Ko’chatni dalaga o’tqazishdan 6-8 kun oldin sug’orish kamaytiriladi, 2-3 
kun qolganda to’xtatiladi. 
O’toq qilish uchun gerbitsidlardan defenamit, stomp qo’llanadi. Bu 
gerbitsidlar ekishga 5-6 kun qolganda tuproqqa aralashtirilib, 1 m
2
ga 0,25-0,30 g 

---

75 
sarflanadi. Ko’chat tayyor bo’lganda balandligi 12-14 sm, 5-6 ta chinbarg 
chiqaradi, ildizi yaxshi rivojlangan bo’ladi.