O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Gripp profilaktikasi
. Gripp bilan kurashda vaksino-profilaktika muhim 
ahamiyatga ega. 
Hozirgi kunda quyidagi preparatlar ro‗yxatga olingan va qo‗llanadi: 
1. grippoz uch valentli vaksina polimer-birlik "Grippol" kattalar uchun (Ufa-
24). 
2.Vaksigripp — Paster-Mere (Fransiya) firmasining tozalangan susaytirilgan
grippoz vaksinasi, bitta emlash dozasida (0,5 ml) gripp A (H3N2) virusi 
gemagglyutininidan 15 mkg, gripp A (H1N1) virus gemagglyutininidan 15 mkg va 
gripp B virusi gemagglyutinindan 15 mkg, hamda minimal miqdorda mertiolyat, 
formaldegid, bufer eritma va aniqlanmaydigan miqdorda neomitsin tutadi. 
3. Inflyuvak– Solvaypxarma firmasi yuqori darajada tozalangan birlikdagi 
vaksinasi, faqatgina yuza antigen tutadi: gemagglyutin va neyraminidazani, juda 
past reaktogenlik foiziga ega, kattalarga va bolalarga 6 oylikdan qo‗llanadi.
4. IRS-19 - Solvaypxarma firmasining intranazal qo‗llash uchun 
mo‗ljallangan suyuq vaksina, 20 ml aerozolli idishda chiqariladi. Ko‗pincha
O‗RVIga (19 shtammlar) sabab bo‗luvchi mikroorganizmlar antigenlari 
determinantlarini saqlovchi eritma, bu antigenlar mutloq nopatogendir, shilliq 
qavatlarda mahalliy immun himoya reaksiyalarini faollashtiradi, intranazal 
aerozollar ko‗rinishida qo‗llanadi.

---

151 
Rasm 17. Maxsus profilaktika. Gripp profilaktikasida ishlatiladigan grippga 
qarshi vaksinalar avlodi (ma‘ruza materiali). 
Grippga qarshi emlashlarni iloji boricha hamma guruh bolalari 6 oylikdan 
boshlab olishlari lozim, quyidagi guruhdagi bolalar birinchi navbatda emlanishlari 
sxart:
- surunkali o‗pka kasalliklari bo‗lgan bolalar, og‗ir va o‗rta og‗irlikdagi astma 
hamda surunkali bronxit bilan og‗rigan bolalar; 
- yurak kasalliklari bilan og‗rigan bolalar, shuningdek yaqqol gemodinamik 
o‗zgarishlari bo‗lganlar ham; 
- immunodepressiv terapiya olgan bolalar; 
- anemiya va boshqa gemaglobinopatiyalar bilan og‗rigan bolalar; 
-qandli diabet, surunkali buyrak kasalliklari va metabolik kasalliklar bilan 
og‗rigan bemorlar; 
- OIV-infeksiya va boshqa immunopatologiyali bolalar; 
- aspirin uzoq vaqt qabul qilgan bolalar va o‗smirlar (grippdan so‗ng Reya 
sindromi rivojlanish havfi bor). 
Bundan tashqari, bolalar uylarida, maktab-internatlarda, maktabgacha bolalar 
muassasalarida albatta grippga qarshi emlash kerak. Boshqa bolalar guruhlarida ota 
– ona roziligi bilan vaksinatsiya o‗tkazish kerak. 

---

152 
Yangi tug‗ilgan chaqaloqlar va 6 oygacha bo‗lgan bolalarni gripp bilan 
kasallanishini oldini olish uchun bu bolalar bilan muloqotda bo‗ladigan kattalarni 
ham emlash muhim ahamiyatga ega. Bu maqsadda kasalxonalarda, bolalar 
jamoalarida, uyda bolalarni parvarishlaydigan xodimlarni emlash kerak.
Grippga qarshi emlashni yilning hamma vaqtida o‘tkazish mumkin, biroq 
kuzda - gripp mavsumining boshida qilgan samaraliroqdir. Vaksina qizamiq, tepki, 
qizilcha va oral poliovirusli vaksina bilan bir vaqtda turli shpritslarda va turli 
joylarga qilish mumkin.