Toshkent davlat yuridik universiteti

 
Tadbirkorlik subyektlari kimlardan iborat bo‘lishi mumkin?
Tadbirkorlik faoliyatining subyekti bo‘lish uchun ular belgilangan 
tartibda roʻyxatdan o‘tgan bo‘lishlari kerak. FKning 24-moddasiga 
muvofiq jismoniy shaxs, ya’ni “Fuqaro yakka tartibdagi tadbirkor sifatida 
davlat roʻyxatidan o‘tkazilgan paytdan boshlab tadbirkorlik faoliyati bilan 
shug‘ullanishga haqlidir”. Yuridik shaxs ham tadbirkorlik faoliyati 
subyekti bo‘lishi uchun tegishli tartibda davlat roʻyxatidan o‘tgan, bunday 
faoliyatning muayyan turi bilan shug‘ullanish uchun ruxsatnoma 
(litsenziya) olgan bo‘lishi kerak. Shu bilan birga, tadbirkorlik faoliyati 
subyekti hisoblangan korxona yoki firma yuridik shaxs deb tan olinishi 
uchun FKning 44-moddasida nazarda tutilgan tartibda davlat roʻyxatidan 
o‘tkazilgan bo‘lishi kerak. 
Tadbirkorlik huquqiy munosabat obyektlari:
1) ashyolar, pul va qimmatli qog‘ozlar, o‘zga mol-mulklar; 
2) subyektning sodir etishi shart bo‘lgan harakatlari; 
3) huquq subyektining faoliyati; 
4) tadbirkorlik faoliyatida foydalaniladigan nomulkiy ne’matlar (firma nomi, 
tovar belgisi, tijorat siri va boshqalar) hisoblanadi.
 
Tadbirkorlik huquqiy munosabatlarining turkumlanishi: 

mutlaq ashyoviy-huquqiy munosabatlar (mulkiy munosabatlar); 

mutlaq nisbiy-ashyoviy huquqiy munosabatlar (tadbirkorlik 
yuritish, operativ boshqarish); 

o‘z tadbirkorlik faoliyatini yuritish boʻyicha mutlaq huquqiy 
munosabatlar; 

nomulkiy-mutlaq tadbirkorlik huquqiy munosabatlari; 

tadbirkorlik huquqiy munosabatlari. 
 
 
 
 
 
1
O‘zbekiston Respublikasining “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonuni (yangi 
tahriri)ning 4-moddasi. 

---

29