Toshkent davlat yuridik universiteti

ma’muriy 
javobgarlik
ka ham tortiladi. 

---

134 
 
 
Shartnoma 
majburiyatlarini 
buzganlik 
uchun 
mansabdor 
shaxsning jinoiy javobgarligi. 
Taraflarning shartnomadan kelib 
chiqadigan majburiyatlarini buzganlik uchun mansabdor shaxs 
jinoiy 
javobgarlik
ka ham tortilishi mumkin. 

---

135 
5.5. Tadbirkorlik faoliyatida hisob-kitob munosabatlarini huquqiy 
taʼminlash 
Fuqarolarning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishlari bilan bog‘liq 
bo‘lmagan holda ular o‘rtasidagi hisob-kitoblar va fuqarolar ishtirokidagi 
hisob-kitoblar naqd pullar bilan yoki naqd pulsiz cheklanmagan holda 
amalga oshirilishi mumkin. 
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 2-sentabrdagi 
“Valyuta siyosatini liberallashtirish boʻyicha birinchi navbatdagi chora-
tadbirlar to‘g‘risida”gi PF–5177-son farmoniga ko‘ra Oʻzbekiston 
Respublikasi hududida tovarlar (xizmatlar) uchun xorijiy valyutada 
to‘lovlarni amalga oshirish taqiqlangan, xalqaro tajribaga muvofiq xalqaro 
to‘lov kartalari orqali amalga oshiriladigan to‘lovlar bundan mustasno.
O‘zbekiston 
Respublikasining 
manfaatlariga xilof 
ravishda bitimlar tuzish 
(JK 175-modda) 
Jinoiy javobgarlikka 
sabab bo‘ladigan xatti-
harakatlar 
Hokimiyat yoki 
mansab vakolatini 
suiiste’mol qilish 
(JK 205-modda) 
Bankrotlikni yashirish 
(JK 181-modda) 
Xavfsizlik talablariga 
javob bermaydigan 
tovarlarni o‘tkazish 
maqsadini ko‘zlab 
ishlab chiqarish, 
saqlash, tashish yoxud 
o‘tkazish ishlari 
bajarish yoki xizmatlar 
ko‘rsatish 
(JK 186-modda) 
Mansabga sovuqqonlik 
bilan qarash 
(JK 207-modda) 
Mansab soxtakorligi 
(JK 209-modda) 

---

136 
Naqd pulsiz hisob-kitoblar bank plastik kartalaridan foydalangan 
holda ham amalga oshirilishi mumkin. 
Bank hisobvarag‘i shartnomasida boshqa muddatlar belgilab qo‘yilgan 
bo‘lmasa, bank tegishli to‘lov hujjati bankka kelib tushgan kunda 
mablag‘larni mijozning hisobvarag‘iga kirim qilishi yoki mablag‘larni 
uning hisobvarag‘idan hisobdan chiqarishi shart. 
Mablag‘larni to‘lovchining hisobvarag‘ida unga qo‘yilgan talablarni 
qondirish uchun yetarli miqdorda mablag‘lar bo‘lmagan taqdirda 
mablag‘larni hisobdan chiqarish Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning bank 
hisobvaraqlaridan pul mablag‘larini hisobdan chiqarish tartibi to‘g‘risidagi 
yo‘riqnomaga muvofiq amalga oshiriladi. 
Oʻzbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar “Oʻzbekiston 
Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida”gi nizom bilan 
tartibga solinadi.
Mazkur nizom naqd pulsiz hisob-kitoblarni amalga oshiradigan, 
Oʻzbekiston Respublikasining barcha yuridik va jismoniy shaxslariga 
(mijozlar) – rezidentlari va norezidentlariga taalluqli. 
Yuridik shaxslar o‘rtasidagi hisob-kitoblar, shuningdek, fuqarolarning 
tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishi bilan bog‘liq holda ular 
ishtirokidagi hisob-kitoblar naqd pulsiz tartibda amalga oshiriladi. 
Koʻrsatib o‘tilgan shaxslar o‘rtasidagi hisob-kitoblar agar qonunda 
boshqacha tartib belgilab qo‘yilgan bo‘lmasa, naqd pulda ham amalga 
oshirilishi mumkin. 
Naqd 
pulsiz 
hisob-kitoblar 
amalga 
oshirilganda 
to‘lov 
topshiriqnomalari, akkreditivlar, cheklar bilan hisob-kitob qilishga, 
inkasso boʻyicha hisob-kitob qilishga, shuningdek, qonunda, qonunga 
muvofiq chiqariladigan bank qoidalarida hamda bank amaliyotida 
qo‘llanilayotgan ish muomalasi odatlarida nazarda tutilgan boshqa 
shakllarda hisob-kitob qilishga ham yo‘l qo‘yiladi. 

---

137 
Mablag‘larni to‘lovchi va mablag‘larni oluvchi tomonidan tuzilgan 
shartnoma boʻyicha majburiyatlarning bajarilmaganligi yoki lozim 
darajada bajarilmaganligi uchun to‘lanishi zarur bo‘lgan penyani hisoblash 
va undirish boʻyicha banklar javobgar bo‘lmaydi. 
Mijoz hisob-kitob operatsiyalariga doir barcha masalalar boʻyicha 
unga xizmat koʻrsatuvchi bankka murojaat qiladi. Bank va mijoz 
o‘rtasidagi nizolar ular o‘rtasida tuzilgan bank hisobvarag‘i shartnomasiga 
muvofiq hal qilinadi. O‘zaro kelishuvga erishilmagan taqdirda masalalar 
sud orqali hal etiladi.