Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

11.2.Корхоналарда инвестициялашнинг асосий манбалари ва 
йўналишлари. 
11.3. Инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш. 
 
 

---

11.1. Инвестициялар корхонанинг ишлаб чиқариш салоҳияти 
ривожлантириш ва мустаҳкамлаш воситаси сифатида 
Корхоналар хўжалик юритиш ва ишлаб чиқариш фаолиятининг муҳим 
жиҳатларидан 
бири 
ишлаб 
чиқариш 
ва 
иқтисодий 
салоҳиятни 
ривожлантириш ва сақлаб қолишдир. Корхоналарнинг бу йўналишдаги 
фаолияти инвестицион фаолият деб аталади ҳамда ―Инвестицион фаолият 
тўғрисида‖ ги Қонун ва бошқа ҳуқуқий ҳужжатлар билан тартибга солинади. 
Инвестициялар

корхоналар ва халқ хўжалиги миқѐсида янги ишлаб 
чиқариш 
корхоналари 
яратиш 
ѐки 
мавжуд 
корхоналарни 
замонавийлаштириш, илғор техника ва технологияларни ўзлаштириш, 
маҳсулот ишлаб чиқариш ва фойда (даромад) олишни кўпайтириш 
мақсадида узоқ муддатли маблағлар киритилишидир. Инвестициялар 
ижтимоий ишлаб чиқариш тузилмасини яхшилаш, ишлаб чиқаришдаги 
номутаносибликларини бартараф қилиш ва истеъмол бозорини таъминлашда 
алоҳида эътиборга эга. 
Инвестицияларни шакллантириш ва улардан фойдаланиш, мамлакат ва 
хўжалик юритувчи субъектларнинг инвестицион сиѐсати асосида амалга 
оширилади. Бу сиѐсат биринчидан, капитал қўйилмаларнинг устивор 
йўналишларини, 
иккинчидан, 
ишлаб 
чиқариш 
кучларини 
тўғри 
жойлаштириш ва ривожлантириш, учинчидан, фан-техник тараққиѐти ва 
бутун иқтисодиѐтнинг ривожланишини белгилаб беради. Инвестицияларнинг 
―хўжайини‖ сифатида корхоналарнинг ўзидан ташқари, давлатни, маҳаллий 
ҳокимият идоралари ва хусусий тадбиркорларни кўрсатиш мумкин. 
Кўпинча инвестиция деганда капитал қўйилмалар кўзда тутилади, бу 
нарса инвестициялар табиатини инкор қилмайди ва уларнинг моҳиятини 
нотўғри акс эттирмайди. Инвестициялар, бозор иқтисодиѐтидаги бошқа, 
жумладан, бизнес, рақобатчилик, ишбилармонлик тушунчалари каби, 
маъмурий-буйруқбозлик тизимидан бозор иқтисодиѐтига ўтилаѐтган бугунги 
кунларда хўжалик юритиш назарияси ва амалиѐтида ўз ўрнини топмоқда. Шу 
билан бирга, ―капитал қўйилмалар‖ атамасининг ўз изоҳлари ҳам мавжуд. 

---