1. Маркетинг тадқиқотлари тушунчаси ва усуллари

Муаммо бўйича бошқарувчилик қарори
. Маркетинг фаолиятининг 
асосий детерминантларига омилларнинг икки гуруҳи киради: фирманинг 
назорат қилинмайдиган, ёки ташқи ва назорат қилинадиган, ёки ички 
омиллари. Назорат қилинмайдиган омилларга фирма бозорда дуч келадиган 
чекловлар киради. Назорат қилинадиган омилларни тўртта кенг 
категорияларга бирлаштириш мумкин. Харидор назари билан қарасак, улар 
қуйидагиларга мос келади: 
— товар ёки харидорнинг муаммосини «ҳал қилишга», яъни яратилган 
бойликлар тўпламига; 
— нархга, танланган қарордан фойдаланиш учун харидор қиладиган 
харажатларга; 
— жой ёки товарларни харидорлар учун қулайроқ кўринишда тақдим 
этишга; 
— силжитишга ёки таклиф этиладиган товарнинг ижобий 
хусусиятлари ҳақида хабар берувчи коммуникацияларга. 
Шундай қилиб, маркетингнинг бутун комплекси бўйича бошқарувчилик 
қарорлари корхона муҳитининг ҳам назорат қилинадиган, ҳам назорат 
қилинмайдиган омилари бўйича интеграллашиши керак. 
 
Бозор коньюнктураси ва унинг тадқиқотлари.
Маркетинг фаолиятида бозорни ўрганишнинг асосий элементларидан 
бири бозор коньюнктурасини ўрганиш билан боғлиқ бўлади. 
Коньюнктура деганда маълум омилларнинг таъсири натижасида 
вужудга келадиган қисқа муддатли шарт-шароитлар тушунилади. 
Омилларнинг ўзгариши коньюнктуранинг ўзгаришига олиб келади. 
Маркетингда эса бозор коньюнктураси деганда белгиланган вақтда 
мақсадли бозорда вужудга келадиган иқтисодий шарт-шароитлар мажмуаси 
тушунилади. Бозор коньюнктурасини ўрганиш зарурати қуйидагиларга 
боғлиқ бўлади: 
a)
одатда бозорнинг сиғими, сегментланиши ва талаб қайишқоқлиги ўзгариб 
боради, шу сабабли уларнинг мониторингини амалга ошириш лозим; 
b)
бозордаги омиллар комплекс равишда таъсир ўтказиши сабабли уларни 
алоҳида ўрганиш тегишли самара бермайди; 
c)
бозор тўғрисидаги маълумотлар одатда ретроспектив характерга эга, шу 
сабабли режалаштириш учун махсус усуллар талаб қилинади. 
Бозор коньюнктурасини ўрганиш мазмуни ва тартиби фирма 
томонидан кўзланган мақсадга боғлиқ бўлади ва уч турга бўлинади: 

---

коньюнктура ахборотномаси, коньюнктура таҳлили ва коньюнктура 
прогнози.