Yu. S. Shokirova, E. Yunusaliyev

Tadbirkorlik g‘oyasi
- bu sizning biznesingizning keng ma’nodagi (ken-
gaytirilgan) tavsifi bo‘lib, uning maqsadi, ishlab chiqarish va sotish uchun 
mo‘ljallangan yangi tovar (xizmat)lar tavsifini, ularni amaldagi ishlab chiqarila-
yotgan tovarlar va xizmatlardan farqi yoki (an’anaviy) amaldagi tovar (xizmat) tur-
larini ishlab chiqarish va sotish jarayonlariga yangiliklarni joriy qilish va boshqal-
arni ifodalashdir. 
Tadbirkorlik g‘oyasi kishining tadbirkorlik salohiyatiga, tadbirkorlikni 
amalga oshirish imkoniyatlariga asoslanishi kerak.
 
 
G‘oyani tanlash qoidalari 
 
1.
«Men tadbirkor bo‘lishni xohlayman va bo‘la olaman» degan qarorga keling. 
2.
Biznesni qaysi turi bilan shug‘ullansangiz, qanday qilsa yaxshi 
bo‘lishi mumkinligi to‘g‘risida doimo: ovqatlanayotgan paytingizda, dam 
olayotganingizda, sayr qilayotganingizda, gazeta-jurnallarni o‘qiyotganingizda, 
reklamani eshitayotganingizda va hatto uxlayotganingizda ham o‘ylang. 
3.
Siz tadbirkorlik potensialiga egasiz, muvaffaqiyatga erishishingiz 
mumkin bo‘lgan ko‘pgina sohalar mavjud. Sohalarni tahlil qiling, o‘zingizni 
o‘rganing, o‘z imkoniyatlaringizga mosini tanlang va yangi imkoniyatlarni 
aniqlang. 
4.
Sizda g‘oya paydo bo‘lgandan so‘ng, uni doim o‘ylang, har tomonla-
ma o‘rganing, rivojlantiring, oydinlashtiring, yangilang. 
5.
G‘oyani shoshilmay, puxta o‘ylang va tanlang, hamda qunt va g‘ayrat 
bilan tezda amalga oshiring. 

---

77 
6.
Xatolaringizdan qo‘rqmang, ruhingizni tushirmang, o‘z hara-
katlaringizni ayovsiz tahlil qiling, qayerda xatoga yo‘l qo‘yganingizni aniqlang, tez 
moslashuvchan va uddaburon bo‘ling, xatolaringizni o‘z vaqtida tuzatishga 
odatlaning (harakat qiling). 
Tabiiyki, sizning tadbirkorlik imkoniyatlaringizga mos keluvchi tovarlar va 
xizmatlar turlari tadbirkorlik g‘oyasini tanlash obyekti bo‘lib xizmat qiladi. 
Tadbirkorlik g‘oyasini tanlash, shakllantirish uslubi, ko‘p jihatdan 
ixtirochilik g‘oyalarini izlashga o‘xshab ketadi. Bu masalani hal qilishning bir 
necha o‘nlab usullari mavjud: morfologik usul, «fikrlar hujumi, IMEN (ixtirochilik 
masalalarini yechish nazariyasi), nazorat savollarini og‘zaki tushuntirish va 
boshqalar. 
Tadbirkorlik g‘oyasini tanlashda g‘oyani har tomonlama o‘rganish va tahlil 
qilish usuli hisoblangan «fikrlar hujumi» asosida tadbirkorlik g‘oyasini tanlash 
maqsadga muvofiqdir.
Bu usulning mohiyati tovarlar va xizmatlar parametrlarini o‘zgartirish 
mumkin bo‘lgan yo‘llarni o‘rganishda nostandart yondashishni rag‘batlantirishni 
ongli ravishda his qilishdan iborat. Bunda g‘oyaning paydo bo‘lish jarayoni uni 
baholash va tahlil qilish bilan cheklanadi. Sababi, ko‘tarib chiqilayotgan (taklif 
qilinayotgan) g‘oyaga qarata aytilayotgan tanqidiy mulohazalar g‘oyani paydo 
bo‘lishiga to‘sqinlik qiladi va to‘xtatib qo‘yadi. Ko‘zlangan maqsadni amalga 
oshirish uchun qilinishi lozim bo‘lgan ishlar to‘g‘risida maxsus kengash 
o‘tkazilishi tavsiya qilinadi, lekin shuni nazarda tutish lozimki, taklif qilinayotgan 
g‘oya qanchalik noo‘rin bo‘lishidan qat’iy nazar uni tanqid qilishga ruxsat 
berilmasligi kerak. Kengashdan so‘ng barcha g‘oyalar atroflicha o‘rganib chiqiladi, 
ma’qullari tanlab olinadi, eng istiqbolli g‘oyalarni ishlab chiqishga kirishiladi. 
Yakka tartibda «fikrlar hujumi» o‘tkazishni sinab ko‘ring. Shunga o‘xshash 
muammolarni yechish tajribalari asosida tuzilgan ro‘yxat va jadvallardan 
foydalaning. «Fikrlar hujumi» jadvali sizning fikrlash jarayoningizni boshqaradi, 
mulohazalaringizga aniq yo‘nalish beradi va ularning ketma-ketligiga erishishga 
yordam beradi. 
Siz biror-bir maxsus usullardan foydalanishingiz, hech qanday qonunlarga 
amal qilishingiz kerak emas, faqat miyangizga (aql-idrokingizga) har bir narsaga 
iloji boricha sinchkovlik bilan qarashga imkon bersangiz yetarli. 
«Fikrlar hujumi» so‘rovlaridagi har bir savol jarayon yoki ishni, u yoki bu 
turdagi mahsulotni yaxshilash mumkin bo‘lgan yo‘nalishni o‘zida aks ettiradi.