Maxsus pedogogika 2016. indd

Nutqiy buzilish alomati – bu nutqiy  faoliyat  buzilishining 

belgilari majmui (ko‘rinishlari) dir. 

Nutq buzilishi mexanizmlari deganda, nutqiy faoliyat buzi-

lishining paydo bo‘lishi va rivojlanishini shart qilib qo‘yuvchi 

jarayon va operasiyalarning bajarilishidan chetlashish xarakteri 

tushuniladi. 

Nutq  buzilishining  patogenezi  –  bu  nutqiy  faoliyatda  bu-

zilishlarning  paydo  bo‘lishi  va  rivojlanmay  qolishiga  sabab 

bo‘luvchi patologik mexanizmdir. 

Nutq  buzilishlarini  bartaraf  etishda  shunday  tushuncha-

lar  qo‘llaniladi:  «logopedik  ta’sir  etish»,  «tuzatish»,  «o‘rnini 

to‘ldirish»,  «rivojlantirish»,  «o‘qitish»,  «tarbiyalash»,  «qay-

ta  tarbiyalash»,  «tuzatish  tarbiyalash  orqali  o‘qitish»  va 

boshqalar.

Logoped  –  bolalar  va  kattalar  nuqtidagi  kamchiliklarni 

bartaraf  etish  bilan  shug‘ullanadigan  pedagog.  Logopedning 

vazifasi  nutqida  nuqsonlari  bor  kishilarni  aniqlash,  nutqdagi 

nuqsonlarni bartaraf etish, nuqsonlarning oldini olish, logope-

diya bilimlarini aholi va o‘qituvchilar o‘rtasida tashviq qilish-

dan iborat. Oliy defektologiya ma’lumotiga ega bo‘lganlargina 

logoped  bo‘lib  ishlashlari  mumkin.  Toshkent  Davlat  peda-

gogika  universitetining  defektologiya  fakultetlari  logoped-

larni tayyorlaydi. Logoped umumta’lim maktablari qoshidagi 

logopedik punktlarda, maxsus  nutq o‘stirish  maktablarida  va 

bog‘chalarda, poliklinika, psixonevrologik dispanserlar qoshi-

dagi logopedik kabinetlarda ishlashlari mumkin.