Maxsus pedogogika 2016. indd

Logopedik ta’sir nutqiy faoliyat buzilishini tuzatish, nutqi 

buzilgan  bolani  tarbiyalash  va  rivojlantirishga  yo‘naltirilgan 

pedagogik jarayonni o‘z ichiga oladi. 

Nutq buzilishini tuzatish - nutq buzilishi alomatini to‘g‘rilash 

yoki  engillashtirishdir  («nutq  buzilishlarining  oldini  olish», 

«tuzatish» – bu borada qo‘llaniladigan atamalardir). 

Kompensasiya (muzdlash) – organizmning qandaydir hara-

katlarining yo‘qolishi yoki buzilishi hollaridagi psixologik funk-

siyalarni  qayta  qurishning  ko‘p  qirrali,  murakkab  jarayo nini 

o‘zida  namoyon  qiladi.  Tenglik,  shakllanmagan  va  buzilgan 

nutqli  hamda  nutqsiz  harakatlarning  rivojlanishi va  tiklanishi 

logopedik ta’sir etishning maxsus tizimidan qo‘llanish asosida 

amalga oshadi. Bu jarayonda kompensasiya shakllanadi. 

O‘qitish – ikki tomonlama boshqariladigan jarayondir. U 

bolalarning bilim, malaka va ko‘nikmalarni o‘zlashtirish bora-

sidagi faol bilish faoliyatini, bu faoliyat ustidan pedagogik rah-

barlikni  amalga oshirishni  o‘z  ichiga  oladi. O‘qitish jara yoni 

uzviy birlikdagi ta’lim berish, tarbiyalash va rivojlantirish vazi-

falarini bajaradi. 

Tarbiyalash  jamiyat  ehtiyojlariga  muvofiq  ravishda  shaxs-

ning  yoki  uning  alohida  sifatlarining  shakllanish  jarayoni-

ni  maqsadga  yo‘naltirilgan  holda  uzluksiz,  tashkiliy  tarzda 

boshqarish demakdir.