Maxsus pedogogika 2016. indd


Maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishi



Download 0,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/102
Sana12.05.2020
Hajmi0,57 Mb.
#48999
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   102
Bog'liq
maxsus pedagogika (1)

Maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishi

Bu  –  bizga  ma’lum  bo‘lgan  ilk  yoshdagi  rivojlanishning 

davomidir.

Maktabgacha  yoshdagi  normal  bolalarning  psixik  rivojla-

nishida  katta  o‘zgarishlar  bo‘ladi.  Ularda  idrok,  tafakkur 

rivojlanib boradi. Aqli zaif bolalarda esa bu psixik jarayonlar-

ning hammasi kechikib rivojlanadi. Ayrim aqli zaif bolalarda bu 

psixik jarayonlarning rivojlanishi juda sekin sur’atda o‘tadi.

Normal bolalar tevarak-atrofdagi kishilarning ish-harakat-

larini o‘yinlarda mustaqil suratda aks ettira boshlaydilar. Ular 

birgalikda  o‘ynaydilar.  Normal  bolalarni  faoliyatning  yangi 

turlariga o‘rgatish mumkin bo‘lib qoladi. Aqli zaif bolalarda bu 

jarayonlarni  sekinlik  bilan  rivojlanganligining  guvohi  bo‘lish 

mumkin.


Aqli zaif bolalarda o‘yin faoliyati o‘ziga xos xususiyatlarga 

egadir. Aqli zaif bolalarda o‘yin faoliyatining rivojlanmaganli-

gigining sababi – intellektning buzilganligidir.

4-5 yoshli normal bolalar tevarak-atrofdagi voqelikka nis-

batan  faol  harakatda  bo‘ladilar.  Syujetli,  rolli  o‘yinlarning 

mazmuni murakkablashib boradi. Bu yoshdagi aqli zaif bolalar 

esa endigina o‘yinchoqlar bilan munosabatda bo‘la boshlaydi-

lar.


Aqli zaif bolalarning nutqi ham o‘zining normal tengdosh-

larinikidan  farq  qiladi.  Ularning  birinchi  so‘zlari  3  yoshda, 

jumlalar  esa  maktabgacha  yoshning  oxirlariga  borib  shaklla-

nadi. Ular nutqiga fonetik va grammatik tomondan ko‘p kam-

chiliklar kuzatiladi. Lug‘at boyligi kambag‘al, passiv nutqi faol 

nutqiga nisbatan ustun bo‘ladi. Xotira turg‘un buzilgan bo‘ladi. 

Aqli zaif bolalarning diqqati tarqoq bo‘lib, bir maqsadga qara-

tilmaydi.

Psixik jihatdan kamol topib borish bir qator yosh davrlarni 

o‘z ichiga oladi, bu davrlarning har birining o‘z xususiyati bor. 

Kamol topib borishdagi yosh davrlarining xususiyatlarini bilish 



28

29

nihoyatda muhimdir. Chunki shaxsning psixik xususiyatlarin-



ing  tarkib  topishini  o‘z  ichiga  oladigan  bir  butun  jarayonda 

har  bir  yosh  bosqichi  undan  ilgarigi  bosqichga  chambarchas 

bog‘langan  bo‘ladi.  Kamol  topib  borishning  bundan  avval-

gi  har  bir  bosqichi  bamisoli  navbatdagi  bosqich  uchun  baza 

yaratadi. Bolaning kamol topib borishining butun jarayonidagi 

xalqalardan  biri  bo‘ladi.  Biror  yosh  davrda  kamol  topib  bo-

rishning buzilishi navbatdagi davrga muqarrar sur’atda salbiy 

ta’sir ko‘rsatadi.




Download 0,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish