O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

8.1.  Passiv infraqizil optik-elektron xabarlovchilarning  

mexanik va elektr montaji

Xabarlovchilar vibratsiya qilmaydigan va siljimaydigan asosga 

o‘rnatiladi. Ularning shartli belgilari quyidagicha:

 a) hajmli                                 b) yuzali                              d) chiziqli

Odatda, xabarlovchilar to‘g‘ridan to‘g‘ri devorda (xona bur-

chagida) yoki kronshteynda o‘rnatilishi mumkin. Shipda 

o‘rnatish uchun maxsus xabarlovchilar mavjud. Himoya zonasi-

ning o‘lchami va shakli uning o‘rnatilgan balandligiga bog‘liq, 

shuning uchun har bir xabarlovchining pasportida o‘rnatish ba-

landligi ko‘rsatiladi. O‘rnatish balandligi, himoya qilinayot-

gan hajmning xarakteri va obyektdagi sharoit bilan belgilanadi. 

Himoya zonasi shunday yo‘naltirilgan bo‘lishi kerakki, jinoy-

atchi harakatlanganda elementar sezgir zonalarni ko‘ndalang 

---

63

kesib o‘tishi kerak. Himoya zonasida oyna to‘siqlar va karniz, 

parda kabi predmetlar bo‘lishi mumkin emas. Odatda, xabar-

lovchilar 2–2,5 m balandlikda o‘rnatiladi, lekin ayrim holat-

larda ular ning balandligi boshqa bo‘lishi mumkin. Himoya zo-

nasida isitish anjomlari, qizish lampalari, turbulent havo oqimi 

manbalari (ochiq deraza, fortochka, ventilatsiya teshiklari). Xa-

barlovchilarga to‘g‘ridan to‘g‘ri quyosh yoki avtomobil faralari 

nurlari tushmasligi kerak.