|
www.ziyouz.com kutubxonasi
22
“Ana ko‘rdingmi? — derdi uning sho‘x ko‘zlari. — Men bilan bu yerga chiqmaganingda, bu latofatli
manzarani ko‘rish nasib etmasdi senga!”
Ishoq tevarak-atrofga ko‘z yugurtirib chiqib, loqayd g‘udrandi:
— Hay, nimasi yaxshi ekan bu yerning? Hammayoq o‘ydim-chuqur, jarlik, toshlar orasidan qaynab
chiqqan suv pastga oqib tushyapti. Atrofda har turli gullar, anvoyi daraxtlar. Nima bo‘pti shunga?
Elza qattiq achchig‘langanidan cho‘g‘day qizarib ketdi. U Ishoqqa beayov zarba beradigan gap
aytish uchun endigina og‘iz juftlagan ham edi, shu payt kutilmaganda anjir daraxti orasidan
shoxlarning shitirlagani va yugurib qochayotgan oyoq tovushlari eshitildi. Ishoq ham, Elza ham
cho‘chib ketishdi. Bu tog‘lardagi hayvonlar kunduz kunlari odamlar bor joyga kelishdan hayiqadilar.
Bu qanaqa jonivor bo‘ldiykin? Elza va Ishoq atrofga qo‘rqa-pisa ko‘z tashladilar, so‘ng chashma
bo‘yidan sal yuqoriroqqa ko‘tarildilar.
Yuqoriga o‘rlagan so‘qmoq yo‘ldan ikkita “jonivor” — erkak va ayol chopqillab chiqib ketayotgan
edi. Ularning ikkovi ham bo‘ydor, cho‘pday ozg‘in, deyarli qip-yalang‘och badanlari qop-qora edi. Ular
cho‘qqiga yetganda xatardan qutilganlarini sezganday to‘xtab, orqalariga o‘girilishdi va pastda, ancha
uzoqda qolgan Elza bilan Ishoqqa ko‘zlari tushib, qo‘rqqanlaridan dag‘-dag‘ qaltiray boshladilar. Xuddi
shu payt tog‘ orqasidan balqib chiqqan quyosh bu o‘rmon ahli ko‘lagalarini aniq tavsiflab ko‘rsatdi.
Ishoq ularni imlab chaqirdi, — u o‘zi turgan yerda anchagina o‘yib qazilgan bir chuqurchani ko‘rgandi,
chamasi, uni anavi ikkovlon kavlagan bo‘lsa kerak. Kavlangan chuqurchada qandaydir o‘simlikning
kattagina salmoqli va yo‘g‘on tomiri dikkayib turardi. Ishoq egilib, qalamtarashi bilan tomirni kesib
yuborgan edi, qop-qora po‘st ochilib, ichidan tomirning oppoq piyozi mo‘raladi.
— Nima bu? — so‘radi Elza tomirga ishora qilib.
— O’zim ham bilmayman! — dedi hayron qolgan Ishoq; u tepa boshida vahimaga tushib, xuddi
qora yog‘ochdan yo‘nib yasalgan haykallar singari qotib qolgan qip-yalang‘och, hayvonsifat ikki
odamni yana imlab chaqira boshladi.
Ayol qiyofasidagi maxluq qochishga chog‘landi, lekin erkak uning qo‘lidan ushlab qoldi.
— Hey! — deb qichqirdi Ishoq va marathiy tilida bir necha so‘z ham aytdi.
Erkak bilan ayol yaqin tushib kelishdi.
Ayol ham erkak kabi oriq va qop-qora edi. Ikkovining ham ko‘pdan beri ochlikda umr kechirib
kelayotgani yaqqol ko‘zga tashlanib turardi. Ayolning shalviragan siynalari qurib, qovjirab qolgan
charm qopchiqni eslatardi — faqat shunisi bilangina u erkakdan farq qilardi. U ham, hamrohi erkak
ham chumolibel edilar. Erkakning belidan pastrog‘iga kanop ip yordamida ilingan bir parcha chor
burchak latta uning peshini to‘sib turardi. Xuddi shunday bir parcha uvada ayolning ham jozibasini
berkitgan edi.
Ishoq ular bilan nima haqdadir so‘zlashdi, lekin ikkovlari ham unga javoban nuqul inkor ma’nosida
bosh chayqab turaverishdi; keyin nimanidir ma’qullaganday bosh irg‘ashdi, hatto duduqlanib bir
necha so‘z ham aytishdi. Ishoq kovlangan chuqurchadagi yo‘g‘on tomirga ishora qilib, ikkovlariga bir
nima dedi, so‘ng Elzaga o‘girilib:
— Ketdik bu yerdan! — dedi.
— Bu odamlar kim? — so‘radi Elza Ishoqning orqasidan ergashib borarkan.
— Mening qarindoshlarim... Uzoq qarindoshlarim...
— Sizning?.. — so‘radi bu javobdan hayron qolgan Elza.
— Ha, shunday, — javob qildi Ishoq bamaylixotir kayfiyatda. — Ular bilan biz atigi to‘qqiz ming yil
burun qarindosh tutinganmiz.
— O! — tushundi Elza. — Bunaqada, ular mening ham qarindoshlarim.
— Bo‘lishi mumkin, — deb uning gapiga qo‘shildi Ishoq. — Lekin hozir bizlar bir-birimiz bilan
qarindoshlardek munosabatda emasmiz negadir. Siz meni qarindosh deb e’tirof etmaganingizdek,
men ham ularni yaqinlarim deb tan olmayman.
— Ular juda ham och, — dedi Elza o‘yga tolib.
— O’simlik tomirlarini kovlab yeb kun kechirisharkan. Haligi tomirni ular “qandi mo‘l” deb atashdi.
Musaffo osmon (qissa). Krishan Chandar
Do'stlaringiz bilan baham: |
