Logopedik ritmika

M u s o b a q a l i
– ishlov berilgan harakatlanuvchan malakalarni, 
jamoatchilik tuyg‘usini takomillashtirishda foydalaniladi. To‘g‘ri rahbarlik qilinganda 
musobaqalardan 
harakatlanuvchan 
malakalarni 
takomillashtirish, 
shaxsning 
ma’naviy-irodaviy tarbiyalash uchun tarbiya vositasi sifatida foydalanish mumkin. 

---

Amaliy usulga taalluqli yo‘llar aniqlik (ko‘rgazmalilik) va so‘z bilan bog‘liq. 
Pedagog ta’limning butun jarayonini mashg‘ulotning vazifalari, mazmuni, tuzilmasi 
bilan mos ravishda reglamentga soladi. U mashqlarni, harakatli o‘yinlarda alohida 
rollarni, olib boruvchining rolini namoyish qiladi, vazifalarni kim eng yaxshi va juda 
to‘g‘ri bajarayotganini ko‘rsatadi, sudya, komanda kapitani rolida chiqadi.
Mashg‘ulotlar oldinga qaratilgan tarzda o‘tkaziladi, pedagog tanish bo‘lgan 
mashqlarni takomillashtirish uchun guruhlarga bo‘ladi va mustaqil harakat qilishni 
taklif etadi, ijodiy izlanishga rag‘batlantiradi. Masalan, musiqa xarakterining 
o‘zgarishi bilan bog‘liq ravishda mashqlarni qanday o‘zgartirish, boshqa qoidalar 
bilan harakatlanuvchan o‘yinlarni olib borish, o‘yinlar variantlarini tuzish, yangilarini 
o‘ylab topish. 
LOGOPEDIK RITMIKANING ASOSIY 
TUShUNChALARI 
Logopedik ritmikaning mohiyatini tushunish uchun harakat, harakatlanish 
ko‘nikmasi, harakatlanish malakasi, ohang, ritmika, musiqiy ohang, musiqiy-ohangli 
hissiyot, musiqiy-harakatlanuvchan tarbiya, harakatli o‘yinlar, kineziterapiya, 
davolash ritmikasi, logopedik ritmika nima ekanligini tushuntirish zarur. Turli 
ko‘rinishlarni aks ettirgan ushbu tushunchalar o‘zaro zich aloqada. Ular jamiyatning 
turli rivojlanish davrida yuzaga kelgan. Ularning mazmuni chuqurlashadi, inson 
to‘g‘risida turli-tuman fanlar rivojlanishi doirasida aniqlanib boradi. 
Biz faqatgina ushbu kursni o‘rganish uchun zarur bo‘lganlarinigina ko‘rib 
chiqamiz, xolos. 
H a r a k a t
tirik materiyaning asosiy biologik sifati hisoblanib, u jonli 
tabiatning evolyusiyasi bilan birgalikda mukamallashadi. Harakat eng oliy 
mukammallikka “organizm-muhit” tizimidagi tizimosti o‘z-o‘zini boshqarish 
hisoblanuvchi organizm, insonning filogenetik rivojlanishida erishadi. Harakat – bu 
tizimda muvozanatlashtiruvchi asosiy mexanizmlardan biri. Inson organizmi nafaqat 
muhit bilan muvozanatga kirishadi, balki faol moslashadi, ko‘nikadi va bu moslashuv 
jarayonida bir tomondan, tuzilmaviy va funksional tarzda takomillashadi, boshqa 
tomondan esa – muhitni faol o‘zgartiradi va moslashtiradi. Ushbu jarayonda harakat 
insonda o‘ziga xos, sifat jihatidan inson faoliyatining ongli, ijtimoiy-biologik 
xarakteriga sabab bo‘ladigan yangi xarakterga ega bo‘ladi. Harakatdan profilaktika, 
davolash va reabilitatsiyaning ulkan omili sifatida ham foydalaniladi. 

---