E. Egamberdiev

O’rtoqlik uyushmasi. 
O’rtoqlik uyushmasi ikki xil bo’ladi: 
Cheklangan javobgarlikga ega bo’lgan, va cheklanmagan, (umumiy 
yoki oddiy). O’rtoqlik uyushmasi ikki va undan ortiqcha ishchilar 
assotsiatsiyasi (birlashishi) xisoblanib foyda olish maqsadida biznesga egalik 
qiladilar. Ko’pgina o’rtoqlik uyushmalari 2-3 kishidan iborat bo’ladi, vaholangki 
ularni chegarasi yo’q. Uyushma a’zolari foydani xoxlagan, o’zi tanlagan tartibda 
bo’lishishlari mumkin. Agar kelishish mumkin bo’lmasa uni teng miqdorda 
bo’lishlari shart. Uyushma a’zolari kapitalni teng miqdorda biznesga qo’yishlari shart 
emas. Ayrim xollarda partner (sherik) umuman sarmoya qo’shmasa ham bo’ladi. 

---

44
Kapital o’rniga uning tajribasidan, bilimidan foydalanish kifoya qiladi. O’rtoqlik 
uyushmasi, odatda chekana savdo, meditsina, qishloq xo’jaligi, moliya, xizmat 
ko’rsatish soxalarida, maslaxatlar berish va x.k.larda, yakka xo’jalik shaklida tashkil 
topadi.
O’rtoqlik uyushmasini yaratish asosida
a’zolar o’rtasidagi kelishuv, rozilik 
yotadi. Bu kelishuv og’zaki, yozma yoki tomonlari qandaydir xamkorlikdagi 
xarakatlari bo’lishi mumkin. 
Hato va kamchiliklardan xoli bo’lishi uchun kelishuvlar yozma ravishda 
tuzilgani ma’quldir. 
Odatda o’rtoqchilik to’g’risidagi kelishuvlar quyidagi 
bandlardan iborat:
 
firmaning nomi va xar bir partnerning familiyasi; 
biznes turi va faoliyat ko’rsatish joyi; 
har bir partnerni huquqlari, majburiyatlari; 
kelishuv muddati; 
har bir partner investitsiya qilgan mablag’lar miqdori; 
foyda va zararni taqsimlash sxemasini yozish; 
partnerni kompensatsiya olish usuli; 
partnerlardan birini o’rtoqchilik uyuushmasi kapitalidan olish mumkin bo’lgan 
mablag’lar me’yori; 
o’rtoqchilikda zarur bo’ladigan moliyaviy ishlar to’g’risidagi ariza; 
yangi partnerlarni tugatish, qabul qilish tartibi; 
o’rtoqlikni tugatish tartibi, xollari, 
rozilikka imzo chekish;