E. Egamberdiev

Qonun asosida tadbirkorlikni tashkil etishnig ideal shakllari yo’q,
har bir 
ko’rsatilgan shakldagilar o’zlarining avzalliklari va kamchiliklariga ega. Shuning 
uchun endigina ish boshlovchi tadbirkorlar qaysi shaklini tanlashi turli xil shart-
sharoitlarga bog’liq bo’ladi. 
Ishbilarmonlar, yakka tartibdami, yoki kooperativ shakldami, ijara shakldami 
va boshqa shaklda ish boshlashlaridan avval boshqa davlatlardagi tajribalarni 
1.
O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 61-moddasi. 147-bet. 

---

42
o’rgansa foydali bo’lar edi. Masalan, Amerika davlati amaliyotida biznes shaklini 
tanlashda quyidagi savollarga ahamiyat beriladi: 
- Korxonani tashkil etishda tadbirkorlikni qaysi tartib qoidalar ko’proq qoniqtiradi? 
-Boshlang’ich davrlarda qanday tashkiliy, xuquqiy va boshqa xarajatlar qilinishiga 
to’g’ri keladi? 
Bankrotga uchraganda yoki boshqa sabablar bilan firma tugatilganda kreditorlar 
bilan hisob-kitoblar bo’lsa korxona egasining shaxsiy mulkiga dahli bo’ladimi? 
Boshqa firma yoki shaxslarga korxonaning butun mulkiga yoki bir qismiga 
egalik qilish huquqi osonlikcha beriladimi, yo’qmi? 
Qo’shimcha kapitalni qanday qilib jalb etish mumkin? 
Firmaning ishiga o’limi yoki og’ir kasal bo’lishi qanday ta’sir etadi? 
Korxonani boshqarishda biznes egasi qanchalik faol ishtirok etishi mumkin? 
Biznesning istiqboliga tanlangan tadbirkorlik shakli qanday ta’sir etadi? 
Ko’rinib turibdiki bu savollarni ko’pi endi ish boshlovchi, bizning tadbirkorlar 
uchun xam oddiy narsa emas. 
Amerikaning bu soxasidagi ko’p yillik tajribasi ko’rsatadiki amaliy axamiyatga 
ega bo’lgan bu savollar nihoyatda muhimdir. Bizning tadbirkorlar ham bular ustida 
o’ylab ko’rishi zarurdir. «O’zbekistonda mulichilik to’g’risida»gi qonunni qabul 
qilinganda (31 oktyabr 1990 yil), va uni amalda qo’llangandan so’ng, ijara 
korxonalari to’g’risidagi va boshqa qonunlardan so’ng mulk egalari albatta yuqorida 
keltirilgan savollarga javob topish to’g’risida o’ylab ko’rishiga to’g’ri keladi.