Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

 ِناَمي
.
َر َو
ُها 
ُم ْس
ِل م
َدُواَد وُبَأَو 
يِذِمْر تلاَو
.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади:
“Имон 
етмиш нечта (ёки олтмиш нечта) шўъбадан 
(яъни, қисмдан ёки хислатдан)
 иборат. Унинг энг афзали 
“Лаа илааҳа иллаллоҳ” дейиш, энг пастдагиси озор берувчи нарсани йўлдан олиб ташлашдир. Ҳаё 
имон шўъбаларидандир”
(Муслим, Абу Довуд, Термизий ривояти).
“Етмиш нечта” деганда “етмишдан ортиқ, саксондан кам” маъноси кўзда тутилади. Ҳадисдаги 
“ёки олтмиш нечта” деган шубҳа ровий томонидан қилинган. 
Имон бир дарахт бўлса, унинг етмишдан ортиқ шохлари бор. Уларнинг энг юқориси “Лаа илааҳа 
иллаллоҳ” деб гувоҳлик бериш, энг қуйи эса азият етказадиган нарсаларни – тикан, тош ва ҳоказоларни 
мусулмонлар йўлидан олиб ташлашдир. 
Бу ҳадисни ўқир эканмиз, Ислом нақадар инсонпарвар, адолатли, эзгуликка йўлловчи дин эканига 
амин бўламиз. Зеро, Динимизда қуруқ калима келтириш эмас, балки яхши амалларни қилиш ҳам 
таъкидланган. Оддий мисол, одамлар ўтадиган йўлларни таъмирлаш, текислаб қўйиш, йўловчиларга 

---

11 
халақит берадиган нарсаларни олиб ташлаш ҳам имоннинг бир бўлаги саналади. Ана, Ислом жамият 
тинчлиги, инсоният бахт-саодати учун қанчалик аҳамият беради?! 
ْنَع
ِرِباَج
ِنْب
ِللها ِدْبَع
ُهْنَع ُللها َيِضَر
َلاَق
َلوُسَر ُتْعَِس :
ِللها 
ىَّلَص
ُللها
ِهْيَلَع 
:ُلوُقَ ي َمَّلَسَو
ا ُلَضْفَأ
 َل ِرْكِّذل
ِإ
 الِإ َهَل
 
 ُللا
 َو 
 ِلل ُدْمَحلا ِءاَعُّدلا ُلَضْفَأ
.
َر َو
ُها 
تلا
ْر ِم
ِذ
ي
َم ُنْباَو
َجا
َْلاَو ْه
َنَسَو ُمِكا
. نَسَح ُهُد
Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам: