Foydalanilgan adabiyotlar
1.Abdullayeva B.S. Boshlang‘ich sinflarda innovatsion texnologiyalardan foydalanish. Ped. fan.
dol. av, 2014- yil
2. Ibragimova M. Shermatov X. Ta’lim jarayonida faol usullarni qo‘llash./ Uzluksiz ta’lim.-
Toshkent,2015.
3. http://www.uzedu.uz.
4. www.ziyonet.uz
BARKAMOL SHAXS TARBIYASIDA KITOBAT SAN’ATINING O‘RNI
Z.E.Kuziyeva Navoiy VXTQTMOIHM “Amaliy fanlar va maktabdan tashqari ta’lim
metodikasi” kafedrasi mudiri, katta o‘qituvchi
Annotasiya:
maqolada kitobat san’atining yoshlar tarbiyasidagi o‘rni va ahamiyati keng
ochib berilgan.
Kalit so‘zlar:
kitob, kitobat san’ati, estetika, qadriyat, sahhof (kitob sahifalovchi)
miniatyura, naqqosh, musavvir, tasviriy savodxonlik, xattotlik san’ati, element, bezak,
alifbo, nafosat, malaka, fikr, milliy g‘urur, vatanparvarlik, komponovka, geometrik shakl.
Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish
2021-yil
23-aprel
343
Аннотация:
в статье широко раскрывается использование и важность образования
молодежи в книжном искусстве.
Ключевые слова:
книга. книжное искусство, эстетика, ценность, книжный пейджер,
миниатюра, художник, визуальная грамотность, стихия, искусство каллиграфии,
украшение, алфавит, практика, национальная гордость, патриотизм, компоновка,
геометрическая фигура.
Annotation:
this article is disscussed
the importance of youth education in book art.
Key words:
book. book art, aesthetic, value, book pager, miniature, painter, artist, visual
literacy, element, the art of calligraphy, decoration, alphabet, practice, national pride,
patriotism, composition, geometric shape.
Kitob inson tafakkurining eng oliy namunasi, insoniyat tarixining eng obyektiv
manbai, ma’naviyatga yetaklovchi eng ishonchli, sinovdan o‘tgan samarali vositadir.
Shuning uchun ham barcha davlatlarda kitob e’zozlanib kelingan. Ayniqsa, Sharq kitobot
san’ati o‘zining yuksak ilmiy – nazariy, ma’naviy – ma’rifiy, badiiy – estetik qiymati,
bezatilishdagi yuksak professonalizmi bilan umumbashariy madaniy qadriyat sifatida e’tirof
etiladi.
Inson komillik yo‘lida bir qancha san’at turlarini o‘zlashtiradi. Ular orqali insonlar o‘z
hayotlarini ma’naviyat, estetik zavq bilan boyitadilar. Kitob barkamol shaxs tarbiyasining
samarali vositasi sifatida boy tarix va tasnifga ega, ya’ni kitobat san’ati tarixi juda qadim
zamonlarga borib taqaladi.
Sharqda kitobat sanatining taraqqiyot cho‘qqisi tom ma’nodagi san’at darajasiga
ko‘tarilgan davri 10-13 asrga to‘g‘ri keladi. Uning san’ati maqomida tan olinishi uning
yuksak badiiy – estetik saviyasidan darak beradi.Shuning uchun ham undan zamonaviy
ta’lim va tarbiya jarayonida foydalanish muhim ahamiyatga molikdir.
Tasviriy san’at ta’limida kitobot san’atini o‘rganish o‘quvchilarda badiiy – estetik
tarbiya darajasi hamda tasviriy savodxonlik darajalarini oshirishning bir omili sifatida
qaralishi joiz. Bu tadbir o‘quvchilarda nafaqat estetik madaniyat, ma’naviyatni
shakllantirishda, balki ularda estetik qadriyat, badiiy an’analarga ijobiy va ijodiy
munosabatni tarkib toptirib boradi.
Kitobot san’atining tarixi, uning har bir zamonida tutgan o‘rni, bu san’at turi bilan
bog‘liq boshqa san’at turlari, uning rivojlanish bosqichlari, bu san’at turining namayondalari
haqida juda ko‘p ilmiy tadqiqotlar olib borilgan.Yirik san’atshunos olima akademik
R.A.Pugachenkova o‘zining “Afg‘oniston tarixi” kitobida shunday yozadi: Kitobat san’ati
Sharqda bir qancha ustalar hamkorligidan iborat bo‘lgan. Bular: kitob ko‘chiruvchi kotib,
sahhof (kitob sahifalovchi), miniatyurachi rassom, naqqosh (musavvir) hamda
muqovasozdir. Ulardan birinchisi va asosiysi xattotdir. Tarixiy manbalardan ma’lumki,
xattotlik san’atining alohida bir san’at turi sifatida ajralishiga aynan kitob sabab bo‘lgan.
Keyinchalik bu maishiy buyumlar, me’morlikning ajralmas, bir qismiga aylangan.
Markaziy Osiyoda musulmonlik qonuniyatlarining tarqalishi oqibatida tasviriy
san’atga bo‘lgan qarashlarining o‘zgarishi bu jarayonning to‘xtab qolishiga sabab bo‘lishi
mumkin edi. Tasviriy san’at ham aynan shu kitobot san’atida “jon saqlab” qoldi. Shu tariqa
mazkur san’at turi barcha zamonlardan mutassil taraqqiyot bosqichida bo‘ladi. Shuning
uchun ham xattotlik san’atining har bir konstruktiv elementi o‘quvchilarga badiiy – estetik
tarbiya berishda samarali vosita bo‘la oladi, ya’ni bu elementlar vositasida o‘quvchilarning
tasviriy savodxonligi, san’atlarning o‘zaro sentezi, go‘zallikni yaratishda faqat illyustrativ
elementlar samarasi emas, balki, xattotlik ham o‘z o‘rnida badiiy – grafik element sifatida
illyustrativ tasvirlash xususiyatiga ega ekanligini anglaydilar. Zero, xattotlik san’atida
Do'stlaringiz bilan baham: |