Кийосаки мактаби бойишга оид ўнта сабоқ

Роберт К ийосаки, “Б ой дада, камбагал дада
"
99

---

Қ О П ҚО Н Д А Н Ч И Қ И Б ОЛИШ ЙЎАИ: 
АКТИВЛАР ВА УЛАРНИНГ ТУРЛАРИ
Агар сиз ҳар ойда даромаду буромаддарингизни қайд 
этиб борадиган молиявий ҳисоботлар тузиш малакасига 
эга булсангиз, қаранг, фойда ва зарарларингиз уртасидаги 
пулларингиз қандай ҳаракат қилаяпти, шунда сиздан оз 
булса ҳам актив бор-йуқлигини дарҳол англайсиз.
Борди-ю, даромадларингиз харажатларга сувдай оқиб 
ўтаётган булса, демак сизда активлар йуқ.
Борди-ю, харажатларингиз сиз томон йуналиш б5^йича 
оқувчи пул оқими таш кил этганча аввалига иш ласа- 
да, сунгра шу пул оқимидан сизнинг пассивларингиз 
ва бошқа эҳтиёжларга хизмат қилишга пулларингизни 
харажат қилсангиз — ф ақат шу ҳолдагина ишонч билан 
сизда актив бор деб айтиш мумкин.
Сиз энди шахсий мулкингиз ва омонатларингиз актив 
эмаслигини тушуниб етасиз.
Унда активлар ўзи нима дегани?
Бу:
сизнинг бизнесингиз;
сизнинг сармоя жамгармаларига киритган пул­
ларингиз;
сизнинг қимматли қоғозларингиз, акцияларингиз, 
облигацияларингиз;
сизнинг даромад тугдирувчи кучмас мулкингиз;
сизнинг 
ақлий 
мулкингиз: 
патентларингиз,
қулёзмаларингиз, санъат асарларингиз ва ҳ.к. — агар у 
даромад келтирган ҳолда (муаллифлик қалам ҳақларингиз, 
роялтиларингиз — муаллифлик ҳуқуқларингиз олди- 
сотдисидан келадиган ф оизингиз ва ҳ.к.);
даромад келтирадиган бошқа ҳамма нарса баланд 
баҳоланади ва фойда келтиради.
Бунда бир нарса ёдингизда булиши керакки, биргина 
активларнинг узидан ҳар доим даромад олиш қулингиздан 
келмайди. Агар сиз активларингиз сизни таъминласа ва
100

---

хараж атларингизни қопласа, сиз те з-те з янгиларини 
яратиб, эскиларини сотиш ингизга тўтри келади. Аммо 
буни ақл билан қилиш керак. Роберт Кийосаки маълум 
тасаввурлар кўрсатган йўлдан бормасликни, к ^ ч и л и к
қилган иш ни қилмасликни маслаҳат беради.
Куигина одамлар агар бизнеси даромад келтирмай 
қуйса ва акцияларнинг нархи тушиб кетса, бу бизнесни 
сотиб юборадилар. Н атижада улар ҳаммасини арзон- 
гаровга сотадилар — сотиб олгаидагидан арзонга 
сотадилар-да, зарар кўрадилар.
М аълумотли одам нархи тушганда акцияларни сотиб 
олади ва уларга арзон тўлайди. Акциялар нархи осмонга 
чиққанда эса уларни сотади. Психологик жиҳатдан бу 
Жўн нарса бўлмаслиги мумкин — зеро акциялар нархи 
яна қачон к ^ а р и л и ш и н и кутмоқчи бУлади. Аммо барча 
қонунлар бўйича кўтарилишдан кейин туш иш бошланади 
ва ш унинг акси. Тушишлар ва кўтарилишларнинг 
бундай тулқинларига ўрганиб қолгач, ўзининг барча 
имкониятларидан 
усталик 
билан 
ф ойда 
ундириш 
мумкин.
ПУЛ ҲАРАКАТДА БЎЛМ О ГИ КЕРАК
А ктивларингиз чинакамига ишлаши учун уларга 
қ
5
гйилган пулларингиз ҳаракат қилмоги керак. Яъни 
сиз пулларингиз тез қайтиб келиши ғамини ейиш ингиз 
керак. Кўпчилик одамлар пулларини тугиб қўядилар ёки 
наф ақа ҳисобига киритадилар ва айни вақтда ишлаб 
юраверадилар. Аммо бундауларнинг пуллари ишламайди, 
балки ҳаракатсиз ётаверади, пировардида қандайдир 
молиявий ф алокат оқибатида йўқ бўлиб кетади.
Ш у боис пул қўйиш нинг сиз ҳиссасини тезда қайта- 
ришга имкон берувчи йўлларини топиш ингиз керак. 
Ш унда пулингиз о.лгир този итга ўхшаган бўлади. Яъни 
ўлж ани 'ғугиб олади-да, янгисини тутгани олға чопиб 
кетади. Ф ақат шундагина пуллар кўпдан-кўп активлар 
келтириш и мумкин.
101

---

Албатта, пул қуйишнинг бундай имкониятларини 
топиш учун сизга тағин ўша молиявий саводхонлик 
асқотади. Аммо бой одам булишни хоҳлар экансиз, бир 
умр уқиб-ўрганишга тайёр турмоғингиз керак булади.