ا أَبٌкўп.آبَاءٌ ота, дада إِبْرَةٌ игна إِبْطٌ

АРАБЧА-ЎЗБЕКЧА ЛУҒАТ

ا
أَبٌкўп.آبَاءٌ - ота, дада
إِبْرَةٌ - игна
إِبْطٌмз,мн. - қўлтиқ
Iأَتَى (и) -келмоқ; IVآتَى - бермоқ.
– مَأْتًىкўп.مَآتٍ - ҳодиса,воқеа
أَثَاثٌ - мебель.
أَثَرٌкўп.آثَارٌ - ёдгорлик; из
– أَثِيرٌ - эфир
– مُؤَثِّرٌ - таъсирчан,таъсир қиладиган
أُثْقِيَّةٌкўп.أَثَاقٍ - ўчоқ ясаладиган тош, харсанг
إِثْمٌкўп.آثَامٌ - гуноҳ
أَثْنَاءَ - давомида
أُجْرَةٌ - кира ҳақи
أَجَلٌ - ажал
أَحَدٌ - мн.إِحْدَى - бир, битта
أَخٌкўп.إِخْوَةٌ، إِخْوَانٌ - ака, ука
– أَخَوِيٌّ - биродарона, дўстона
– أُخْتٌ - кўп.أَخَوَاتٌ - опа, сингил
I ) أَخَذَу) - олмоқ, бошламоқ; III آخَذَ- гина қилмоқ; لاَ تُوَاخِذْ - кечиринг!;VIII اتَّخَذَ – қабул қилмоқ ( мас. қарор), (мас. чора) кўрмоқ
– مُؤَاخَذَةٌ - гина; لاَ ~ - айбга қўшманг!
II أَخَّرَ- кечга сурмоқ, кечиктирмоқ; V تَأَخَّرَ - кечикмоқ; қолоқ бўлмоқ.
– آخَرُ - мн.أُخْرَى - бошқа, ўзга
– آخِرٌ - кўп.أَوَاخِرُ - охирги
–آخِرَةٌ - охират, қиёмат
–أَخِيرٌ - сўнгги
–مُتَأَخِّرٌ - кечикувчи; ~ًا - кеч, кечикиб
أَدَبٌкўп.آدَابٌ - адабиёт
– أَدَبِيٌّ - бадиий
– أَدِيبٌкўп.أُدَبَاءُ - адиб
– تَأَدُّبٌ - мулойимлик
II أَدَّى- олиб келмоқ(бирор натижага)
– أَدَاةٌкўп.أَدَوَاتٌ - асбоб, асбоб-ускуна; أَدَوَاتُ الأَكْلِ - қошиқ-вилкалар.
– مُؤَدًّى - моҳият
إِذًا - ундай бўлса
أَذِنَ I (а) - рухсат бермоқ; V تَأَذَّنَ - хабар бермоқ
– أُذْنٌ - қулоқ
أَذًى - оғриқ; азият
أَرِيجٌ - ёқимли ҳид, бўй
تَأْرَجَحَ - гандиракламоқ
تَأْرِيخٌ - тарих; مَا قَبْلَ ال~ِ - энг қадимги давр
– تَارِيخِيٌّ - тарихий
– مُؤَرِّخٌ - тарихшунос
أَرْضٌмн. кўп.أَرَاضٍ - ер,пол; فَاغِرَةٌ فَاهَا~- оғзини очиб турган ер
أَرِيكَةٌ - диван
أَرْنَبٌмн. - қуён
III آزَرَ - мадад бермоқ, ёрдам бермоқ
مَأْزَقٌ - қийин вазият, боши берк кўча
أَزَلِيَّةٌ - абадийлик
أَزْمَةٌ - кризис; ~ دَاخِلِيَّةٌ - изтироб
II أَسَّسَ - асос солмоқ
– أَسَاسٌкўп.أُسُسٌ - асос
– مُؤَسِّسٌ - асосчи
– مُؤَسَّسَةٌ - ташкилот
أُسْتَاذٌкўп.أَسَاتِذَةٌ - устоз, профессор
أَسَدٌ - шер
I أَسَرَ - асир қилмоқ
– أَسْرٌ - арқон, бўйинбоғ(ҳайвонлар учун); بِـ~هِ - бутунлай, бор - бурди билан
– أُسْرَةٌ - оила
– أَسِيرٌкўп.أُسَارَى - асир
إِسْطَبْلٌ - отхона
I أَسِفَ (а) - афсусланмоқ; V تَأَسَّفَ - афсусланмоқ
– أَسَفٌ – таассуф, афсусланиш; مَعَ الْ~ِ - афсуски; مَعَ شَدِيدِ الْ~ِ -минг афсус!
أَسْمَنْتِيٌّ - цементдан ишланган
أَسًى - ғам, қайғу
– مَأْسَاةٌкўп.مَآسٍ - офат,бало; фожиа, даҳшат.
أَشُورِيٌّ - ассирий
X اسْتَأْصَلَ - суғурмоқ, олиб ташламоқ
– أَصْلٌ - насл, келиб чиқиш, зот; عَرَبِيُّ ال~ِ - зоти араб
– أَصِيلٌ - асл, ҳақиқий
إِطَارٌ - рамка
أُفْقٌкўп.آفَاقٌ - уфқ, горизонт
II أَكَّدَ - таъкидламоқ; V تَأَكَّدَ- таъкидламоқ
I أَكَلَ (у) - емоқ, овқатланмоқ; йўққилмоқ
– أَكْلٌ - ейиш, овқатланиш
– مَأْكَلٌкўп.مَآكِلُ - овқатланиш жойи; емиш, овқат
أَلْبُومٌ - альбом
الخ: إِلَى آخِرِهِ - ва ҳ.з.
II أَلَّفَ - тузмоқ, битмоқ, ёзмоқ; ташкил этмоқ; V تَأَلَّفَ - иборат бўлмоқ
– أَلْفٌкўп.آلاَفٌ - минг
– مُؤَلَّفٌ - иборат
– مُؤَلَّفَةٌ - асар, ижодий асар
IV آلَمَ- қийнамоқ, азоб бермоқ; V تَأَلَّمَ - қийналмоқ, азоб тортмоқ
– أَلَمٌкўп.آلاَمٌ - оғриқ, азоб
– أَلِيمٌ - оғриқли, азобли
أَمْ - ёки
إِمَّا - ёки
أَمَّا...فَـ – эса,…га келсак
أُمٌّкўп.أُمَّهَاتٌ - она
– أَمَامٌ - олдинги жой
– أُمَّةٌкўп.أُمَمٌ - миллат
– أُمِّيٌ - саводсиз
أَمَرَ I (у) - буюрмоқ; II أَمَّرَ - амир этиб тайинламоқ.
– إِمَارَةٌ - амирлик
– أَمْرٌкўп.أُمُورٌ - иш
– أَمِيرٌкўп.أُمَرَاءُ - амир
– مُؤَامَرَةٌ - фитна,исён
– مُؤْتَمَرٌ - конференция
أَمْسِ - кеча, кечаги кунда
I أَمَلَ (у) -умид қилмоқ; V تَأَمَّلَ - ўйланиб тикилиб турмоқ, тикилиб фикр қилмоқ
– أَمَلٌкўп.آمَالٌ - умид, орзу
II أَمَّنَ - кафолатламоқ, кафолатга олмоқ; IV آمَنَ - имон келтирмоқ, ишонмоқ(بِ)
– أَمِينٌкўп.أُمَنَاءُ - котиб
– مُؤْمِنٌ - ишонувчи, имон келтирувчи, мўмин
أَنَانِيَّةٌ - худбинлик
آنِسَةٌ - бўйга етган қиз
إِنْسَانٌкўп.نَاسٌ - инсон
Xاسْتَأْنَفَ - қайта тикламоқ, қайта бошламоқ
– أَنْفٌкўп.أُنُوفٌ - бурун
إِنَاءٌкўп.أَوَانٍ - идиш
– أَنًى - вақт
– تَأَنِّ - секинлик
أَهْلٌкўп.أَهَالٍ - эл, аҳоли, одамлар; ~ًا وَسَهْلاً وَمَرْحَبًا بِكُمْ - хуш келибсизлар!
– مَأْهُولٌ - одам яшайдиган (мас. ер)
أَوْ - ёки
I آبَ (у) - қайтмоқ
آلَةٌ - жиҳоз; ~ُ التَّصْوِيرِ - фотоаппарат
– آلِيٌّ - автоматик
– آلِيَةٌ - механизм
أُوتُومَاتِيكِيٌّ - автоматик
أَوَّلُ - биринчи
– أَوَّلِيٌّ - дастлабки, энг зарурий
الآنَ - ҳозир, шу дамда
Vتَأَوَّهَ - хўрсинмоқ
I أَوَى (и) - паноҳ изламоқ
– مَأْوًى - паноҳ, бошпана
أَيٌّмн.أَيَّةٌ - қайси
Iآدَ (и) - пишиқ бўлмоқ; II أَيَّدَ- қўллаб-қувватламоқ
أَيْضًا - ҳам
آيَةٌ - оят
ب
بَاتِيفُونٌ - патефон
بَاصٌ - автобус
بَاقَةٌ - даста, букет
بَالٌ - ақл, мия, эс
بِئْرٌмн. кўп.آبَارٌ - қудуқ
بَأْسٌ - куч-қувват; لاَ ~َ - ҳечқиси йўқ, ёмон эмас
– بَئِيسٌкўп.بُؤَسَاءُ - бахтсиз
– بَأْسَاءُ - фалокат
بَبْغَاءُ - тўти
بَاتِرٌкўп.بَوَاتِرُ - ўткир
– مَبْتُورٌ - узуқ-юлуқ
بَتْرُولٌ - нефть
VII انْبَثَقَ - чиқиб келмоқ, келиб чиқмоқ
أَبْجَرُ - қорни катта
بِيجَامَةٌ - пижама
I بَحَثَ (а) بَحْثٌ - қидирмоқ (مِنْ); муҳокама қилмоқ (فِي)
– بَحْثٌкўп.بُحُوثٌ - изланиш; илмий иш
– مُبَاحَثَةٌ - музокара; مُبَاحَثَاتُ الْقِمَّةِ - олий даражадаги музокаралар.
IV أَبْحَرَ - денгизга чиқмоқ, йўл олмоқ
– بَحْرٌкўп.بِحَارٌ - денгиз
– بَحْرَانِيٌّ - баҳрайнлик киши
– بُحَيْرَةٌ - кўл
– بَخْتٌкўп.بُخُوتٌ - бахт
بَاخِرَةٌкўп.بَوَاخِرُ - пароход, катта кема
– بَخُورٌ - хушбўй тутатқи
بَخْسٌ - арзон
VII انْبَخَعَ - ўз жонига қасд қилмоқ
بُدٌّ - қочиш; لاَ ~َ مِنْ - зарур, лозим
I بَدَأَ (а) - бошламоқ; VIII ابْتَدَأَ - бошланмоқ
– ابْتِدَائِيٌّ - бошланғич
– بَدَائِيٌّ - ибтидоий
بَدْرٌкўп.بُدُورٌ - тўлин ой
VI أَبْدَعَ – яратмоқ, ижод қилмоқ
– بَدِيعٌ – ажойиб, аъло
IV تَبَادَلَ - ўзаро алмашишмоқ; ~ التَّحِيَّةَ والسَّلاَمَ - салом-алик қилишмоқ; Xاسْتَبْدَلَ - алмаштирмоқ
– اسْتِبْدَالٌ - алмаштириш
– بَدَلٌ - алмаштириладиган нарса; ~ًا مِنْ... - ...нинг ўрнига; ~َ أَنْ - ...ўрнига, эвазига
– بَدْلَةٌ - костюм
بَدَنٌкўп.أَبْدَانٌ - тана
I بَدَا(у) - кўринмоқ; VI أَبْدَى- кўрсатмоқ, ифодаламоқ
– بَادِيَةٌ - саҳро
– بَدْوٌ - бадавийлар
– بَدَوِيٌ - саҳройи
I بَذَرَ (у) بَذْرٌ - экмоқ
– بَذْرٌкўп.بُذُورٌ - уруғ
I بَذَلَ (у) بَذْلٌ - сарфламоқ, бермоқ; ~ عِنَايَةً - эътибор бермоқ; ~ جُهْدًا - тиришмоқ
II بَرَّرَ- айбсиз деб билмоқ, оқламоқ
– بَارٌّ - одобли
– بَرٌкўп.بُرُورٌ - қуруқлик, қитъа
– مُبَرِّرٌ - сабаб, асос
بَرِيءٌ - беайб, пок, беғубор
بِرْبَةٌкўп.بِرَبٌ - ибодатхона
بَرْبَرَ - ғалдирамоқ, шовқин солмоқ
بُرْتُغَالِيٌّ - португалиялик
بُرْتُقَالٌ - апельсин
– بُرْتُقَالِيٌّ - тўқ сариқ
بَارِجَةٌкўп.بَوَارِجُ - ҳарбий кема
– بُرْجٌкўп.بُرُوجٌ - танкнинг юқори қисми; минора
I بَرِحَ (а) بَرَاحٌ - кетмоқ, ташлаб кетмоқ
بَارِحَةٌ: الْ~َ - кеча, кечаги кунда
I بَرَدَ (у) بَرْدٌ - совимоқ
– بَارِدٌ - совуқ(сифат)
– بَرَّادٌ - чойнак
– بَرَّادَةٌ - совутгич
– بَرْدٌ - шамоллаш
– الْبُرْدَةُ - «Бурда» қасидаси, қасидайи Бурда (пайғамбаримизга аталган)
– بُرُودٌ - совуқлик
– بُرُودَةٌ - совуқлик, совуқҳаво
– بَرِيدٌ - почта
I بَرَزَ(у) بُرُوزٌ - пайдо бўлмоқ, кўринмоқ; VI أَبْرَزَ - кўрсатмоқ
I بَرَعَ (а) بَرَاعٌ - моҳир бўлмоқ, маҳорат эгаси бўлмоқ
– بَارِعٌ - қобилиятли, уста, маҳоратли
I بَرَقَ (у) بَرْقٌ - порламоқ, яшнамоқ
– إِبْرِيقٌкўп.أَبَارِيقُ - кўза
– بَرِيقٌ - порлаш, ярақлаш
بَرْقَعَ - бетни яширмоқ, юзни беркитмоқ; تَبَرْقَعَ - ниқобга ўранмоқ
III بَارَكَ- табрикламоқ, муборакбод қилмоқ; الله يُبَارِكُ فِيكَ - Оллоҳ Сизга эзгуликни аямасин! («Муборак бўлсин!» сўзининг жавоби)
– بِرْكَةٌкўп.بِرَكٌ - ҳовуз
– مَبْرُوكٌ! ёки أَلْفُ ~ٍ - Мубоак бўлсин!
بُرْكَانٌкўп.بَرَاكِينُ - вулқон
بَرْمَجَ - режалаштирмоқ
– بَرْنَامَجٌкўп.بَرَامِجُ - дастур, программа
بُرْهَةٌ - бир лаҳза, бир он
بِرَهْمَا - Брахма
بُرْهَانٌкўп.بَرَاهِينُ - исбот
بَرًى - ер
– مُبَارَاةٌ - мусобақа
بُزُوغُ الشَّمْسِ - қуёшнинг чиқиши
بَازِيلاَّ - кўк нўхат
بُسْتَانٌкўп.بَسَاتِينُ - боғ
VII انْبَسَطَ- мамнун бўлмоқ, хурсанд бўлмоқ
– بِسَاطٌ - гилам; ~ُ الرِّيحِ - учар гилам
– بَسِيطٌ - содда, очиқ
– مَبْسُوطٌ - мамнун