огриган 6 минг беморларкинг 3 минггига оитс юққан. Катта шов-
шувдан кейин маълум булишича, уларга оитс қон орўали юққани ва
қон АҚШдан келтирилгани маълум булди. АўШдаги доуорларнннг
бир қисми наркоманлар эканлиги аниқланди.
Ҳамма беморларнинг туртдан уч қисми гомосексуалистлар-дир.
Охирги йилларда ер юзидаги оитс билан огриган кишилар сони ҳар
8—9 ойда икки баробар купаймоқда.
Этирлогияси. Оитсни Т лимфотроп вирус қузратади. Бу
вирус
одам қонидаги Т лимфоцитларга, аниқроги Т-хелперларга жуда уч
булади. Оитс вируси ана шу Т-хелперларни емиради. Бу вирус ташқи
муҳитда тезда ҳалок булади. Вирус беморнинг клонила, спермасида
,сулагида, куз ёшисида топилган. Ҳар хил дезин-фекқияловчи
моддалар таъсирида тезда ҳалок булади, 56 дара-жа иссиқ таъсирида
30 минутда унинг активлиги камаяди.
Эпидемиологияси. 1) Оитснинг энг хавфли манбаи гомосек-
суалистлар ва наркоманлардир. Гомосексу'алистлар инфекцияни
жинсий
йул билан, наркоманлар эса парентерал йул билан (қон
орқали) тарқатадилар.
Гемофилия билан огриган беморлар ҳам инфекция манбаи-дир.
Маълумки, улар қон қуйиш билан даволанадилар. Бир неча марта
қон қуйиш натижасида биттасига булмаса, иккинчисига оитс юқиши
мумкин. Ҳар хил сабаблар билан қон қуйилган кишилар ҳам
потенқиал хавфлидир. Бузуқликни касб қилиб олган енгилтак аёллар
ҳам потенқиал хавф манбаи ҳисобланади.
2) Тарқалиш йуллари. Энг муҳим юқиш йули жинсий кон-
тактдир. Гомосексуалистлар актив ва пассив буладилар. Бари-бир
иккови ҳам оитсни тарқатишда катта хавф турдиради. Энг хатарлиси
шундан иборатки, битта гомосексуалистнинг жуда к$ғп
мижозлари
булади. Бундан ташқари, гомосексуалист бисек-суалист тарзида
ҳаракат қилиб, оитсни уз оиласига тарқатиши мумкин.
Бир мисол: Елиста шаҳрида юз берган фалокат ҳаммага маълум.
Ана шу шаҳарда истиқомат қилувчи. бир гомосексуалист Африкада
командировкада булиб, оитс юқтириб қайтиб келади. У оитсни уз
хотинига юқтиради. Хотинидан боласига юқади. У аёл ҳали касал
булмасдан олдин шаҳар болалар касалхонасида даволанаетган бир
касал болага қон берадн. Касалхонадаги
хамширанинг айби билан
оитс 33 та болага юққанлиги қайд қил-инган.
Қон берган аёл кейин касалланиб улади. Боласи ҳам, эри ҳам
ҳалок булади.
Оитс — она қорнидаги болага плақента орқали ҳам юқиши
мумкин. Ниҳоят инфекциянинг потенқиал хавфли манбаларига пала-
партиш, эътиборсиз ҳаёт кечирадиган, дуч келган билан жинсий
яқинликда буладиган кишилар ҳам киради.
Эркаклар аёлларга нисбатан 10 марта куп касалланади. Асо-сан
ёшлар касалланади.
ЁШ
болаларда — қиз ва эркак болалар-да оитс
баравар учрайди.
382