Май 2021 10-қисм Тошкент май 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 202 б

Annotatsiya:
Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda piramida mavzusini kengroq va to’liqroq 
tushuntirish haqida fikrlar yoritilgan.
Kalit so’zlar:
piramida ,asos,qirra
Piramida
(yun. pyramidos) - bitta koʻpburchak (asos) va umumiy uchga ega boʻlgan 
uchburchaklar (yon yoqlar) bilan chegaralangan jism. Asosining shakliga koʻra, uch burchakli 
P., toʻrt burchakli P. va boshqa deb yuritiladi. P. uchi (R)sj asos tekisligiga tushirilgan 
perpendikulyar P.ning balandligi deyiladi. Asosi muntazam koʻpburchak boʻlib, balandligi asos 
markaziga tushadigan P. muntazam P. deb ataladi. Muntazam P.ning yon yoqlari bir xil teng 
uchburchaklardan iborat, ularning balandligi P.ning apofemasi deyiladi. P. hajmi V = -4 SH 
formula bilan topiladi; bunda, S — asosi yuzi; N — balandligi.
P. asosiga parallel tekislik bilan kesilsa, asos tomonda kesik P., kesimda esa asosga oʻxshash 
koʻpburchak (ustki asos) hosil boʻladi
• Ta’rif. Yoqlaridan biri tekis ko'pburchak 
bo'lib, qolgan yoqiari esa umumiy uchga ega bo'lgan 
chburchaklardan tuzilgan ko'pyoqlik piramida deyiladi
• Ko'pburchak piramidaning asosi va uchburchakkir 
esa uning yon yoqiari deb ataladi. Yon yoqlarining 
umumiy uchi piramidaning ham uchi hisoblanadi va u 
asos tekisiigida yotmaydi. Asosi muntazam ko'pburchakli 
piramida 
muntazam piramida 
deb ataladi. Piramida bal-
andligi asosining markazidan o'tib, unga perpendikulyar 
bo'lsa, uni to'g'ri piramida, perpendikulyar bo'lmasa og'ma 
piramida deb yuritiladi Eng yuqorida piramidaning uchi 
joylashgan. Piramidaning yon tomonlari uchburchaklardan, ostki qismi esa ko‘pburchakdan ibo-
rat bo‘lib, asosi deyiladi. Asosidagi burchaklar soni nechta bo‘lsa, shuncha burchakli piramida 
deyiladi
Misr piramidalari
— Misrda joylashgan piramida 
shaklidagi qadimiy tuzilmalar hisoblanadi.
2008-yil noyabr oyiga koʻra, piramidalar soni 118–138 
orasida. Piramidalarning aksariyati Qadimgi qirollik va 
Oʻrta qirollikning firʼavn va ularning xotinlari uchun bunyod 
etilgan. Eng mashhur Misr piramidalari Giza shahrida 
joylashgan. Ularning eng kattasi Keops piramidasi boʻlib, 
bu piramida jahonning yetti moʻjizasidan biridir.