Urganch davlat universiteti bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti «biotexnologiya»

A.shibya gossypii
, B
12
vitamini 
sintez qiluvchi 
Bacillus subtilis 
shtammlari shular jumlasidandir. 
Yaponiyada kuchli antioksidantlar sifatida ishlatilib kelinayotgan, askorbin 
kislotasini (S vitamin) xosilasi - askorbil-2- fosfat ishlab chiqarishning 
mikrobiologik texnologiyasi yaratildi. Ma’lumki, B
2
va B
12
vitaminlari faqatgina 
tibbiyotda emas, balki bu vitaminlarni mikrobiologik usulda olinganlari xayvonlar 
ozuqasini boyitish uchun xam keng qo‘llaniladi. 
Vitaminlar - kichik molekulali organik moddalar guruxi, bo‘lib juda past 
miqdor da kuchli va xilma-xil biologik ta’sir ko‘rsatadi. Tabiatda vitaminlar manbai 
sifatida asosan o‘simliklar va mikroorganizmlar xizmat qiladi. Menaxinonlar va 
kobalaminlar faqat mikroorganizmlar tomonidan sintezlanadi. Ishlab chiqarish da 
ko‘plab vitaminlarni kimyoviy sintezlash yo‘li bilan olish oldingi o‘rinni egallasa 
xam, mikrobiologik usul xam katta amaliy axamiyatga ega. Mikrobiologik yo‘l bilan 
ergosterin, vitamin B
12
olinadi. 
Bundan tashqari mikroorganizmlar sorbitni sarbozaga aylantirishda selektiv 
oksidlovchi sifatida foydalaniladi (vitamin S olishda), shunga o‘xshash vitamin 

---

konsentratlari 
ishlab 
chiqarish 
uchun 
(vitamin 
B
2
, 
karotinoidlar) 
mikroorganizmlardan foydalaniladi. Tovuqlar va cho‘chqalar ozuqasida foydalanish 
uchun biotinni xam mikrobiologik yo‘l bilan olish istiqbollidir. Dunyoda vitamin 
ishlab chiqaruvchi 40 ta katta sanoat ustqurmasi mavjud. SHundan 18 tasi AqSH da, 
8 tasi Yaponiyada, 14 tasi G‘arbiy Evropada. Vitamin ishlab chiqarishda etakchi 
o‘rinni Shvesariya konserni Hoffman La Roche egallaydi, xamma vitaminlarning 
50-70% ini ishlab chiqaradi. Vitaminlar xossasi, ularni olish va qo‘llash 
masalalarini, B
2
va B
12
vitaminlari misolida ko‘rib chiqamiz.