Genetika va evolyutsion

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
35-rasm
. Larus avlodiga mansub baliqchi qushlarning turlari ularni bog`lovchi kenja turlar. 
 A-L.argentatus; B-L. fiscus;
 B- L. ana shu ikki turni bog`lovchi kenja turlar areali. 
holda kumushsimon baliqchi qush va klusha baliqchi qushi mustaqil tur sifatida 
yaqqol namoyon bo`ladi. Keltirilgan ma’lumotlar ular tiklanish arafasida turgan turlar 
ekanligidan dalolat beradi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
36-rasm.
 Avstraliya to`tilari (Pachycephala) da tur hosil bo`lishi. Qora rang 
bilan R. rufogularis, nuqtalar bilan R. inornata turi ifodalangan: 1 - turning 
dastlabki areali; 2—3 G`arb va Sharq tomondagi formalarning alohidalanishi; 4-5 
namsevar o`simliklarning ko`payishi hisobiga g`arb va sharq territoriyalarning 
birikishi: 6- kartada bu turlarning hozirgi holati ko`rsatilgan. Bu qush turlarn 
arealining kengayishi yoki torayishi yog`ingarchilik mo`l bo`ladigan va namsevar 
o`simliklar o`sgan zonaning siljishi bilan bog`liq. 

---

184 
Yangi turlar hosil bo`lishini isbotlashda Avstraliya territoriyasida tarqalgan 
to`tiqushlar ustida olib borilgan tadqiqotlar ham diqqatga sazovordir. Mayr qayd 
qilishicha, Avstraliyada Rashycephata avlodiga mansub bir-biriga yaqin ikki tur (R. 
rufogularis va P.inornata) birgalikda hayot kechiradi. 
Paleografiya va paleoklimatologiya sohasida olib borilgan tekshirishlar keng 
arealda dastlab bir tur yashagan, deb taxmin qilishga imkon berdi. Lekin keyinchalik 
qurg`oqchilik natijasida o`simliklardagi o`zgarishlar. Avstraliyaning g`arb va sharq 
tomonida tarqalgan qushlar o`rtasida alohidalanish sodir bo`lgan. Oqibatda bu ikki tur 
xili o`zaro farq qilib, mustaqil tur darajasiga etgan. So`ngra yog`ingarchiliklar ko`paya 
borib, o`simliklarning ravnaq topishi tufayli g`arb territoriyasidagi to`tilar sharq 
territoriyasiga o`tishi va o`z navbatida sharq to` tilari bilan bir territoriyada yashash 
imkoniyati vujudga kelgan. To`tining bu ikki tur xili bir joyda yashasa ham, ular 
orasida biologik alohidalanish mavjudligi tufayli bir-biri bilan chatishmasdan hayot 
kechira boshlagan (36-rasm).