Ctzbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. O u m o V, O. Abduqudusov, L. Uzoqova, M. Ahmedjonov, D. Jalolova

Motivatsiya (qiziqtirish)usuli
Motivatsiya usulida dars qiziqarli, hattoki, darsga taalluqli bo'lmagan 
mavzular to‘g‘risidagi suhbat bilan boshlanadi.
Iloji bo‘lsa suhbatni darsga bog‘liq mavzular yuzasidan boshlash kerak. 
Masalan, qiziqarli kashfiyot, yangilik yoki hikoyat tanlanishi mumkin. 
Bularning barchasi birinchi dars mobaynida talabalarning kayfiyati 
ko'tarilib, shu sohaga qiziqishiga yoki keyingi darslarda o'iganadigan faniga 
e’tiborini qaratishiga yordam beradi.
Agar dars yangi talabalar guruhida o‘tilayotgan bo‘lsa, o'qituvchi 
ularga o‘zini tanishtirib yo'qlama orqali talabalarga ham o‘zlarini 
tanishtirish imkonini beradi. Bu talabalarda o‘qituvchiga nisbatan hurmat 
uyg‘otadi. Ta’riflangan va tanlangan o‘qitish fanlarini va modullari asosida 
nazariy fan maqsadini bayon etib, motivatsiya va muayyan mavzuga kiriladi. 
Intrinli (ichki) va ekstrinli (tashqi) motivatsiya uchun sabab va 
argumentlar topishga harakat qilish lozim. Motivatsiya bilan o‘qish va 
o'rganishga bo‘lgan tayyorlik uchun shart-sharoit yaratiladi. So'ngra 
o'qituvchi talabalarga maxsus soha bo‘yicha yangi materialni tushuntiradi, 
qisqa ma’ruzalar o‘qiydi, munozaralar uyushtiradi, o‘quv suhbatlari, 
o‘yin mashg'ulotlari va muammolami hal qilish haqida suhbatlar o'tkazadi. 
Keyingi darslarda yangi mavzuni boshlashdan awal o‘tilgan darslar 
qisqacha, umumlashtirilgan holda qaytarilishi kerak.
Talabalarga mavzularga mos tarqatma materiallar berilishi lozim. Bu 
o'quv jarayonini yengillashtiradi. Mavzuni boshlamasdan. tarqatma 
materiallar tarqatilmaydi. Ulami mavzuga monand ravishda birin-ketin 
tarqatish, o‘qib chiqish uchun yetarli daqiqalar berish va talabalar 
e’tiborini axborotga qaratish uchun ovoz chiqarib o‘qitish maqsadga 
muvofiq.
Talabalarga fikr yuritish va mavzuni qaytarish imkoniyatini beruvchi 
topshinqlar berish o‘zlashtirilgan bilimlarni faol ravishda qayta ishlab 
borish uchun zarur. Ular bilimlarni qabul qilishning nisbiy passiv 
fazasidan so'ng faol faza kelishi uchun imkoniyat yaratib beradi. 
Guruhlarda ishlash yoki mustaqil ravishda topshiriqlami yechish va 
natijalami taqdim etish samarali o'qitish usullari hisoblanadi.
Har bir topshiriq yoki mashqdan keyin talabalar o‘zlari bajargan 
ishlami baholashlari lozim. Boshqacha bir imkoniyat guruhlarda natijalami 
ochiq-oydin va samimiy muhokama qilishdir. 0 ‘quv fani yakunida suhbat

---

uchun vaqt ajratilishi kerak. Bu esa, o‘z navbatida, talabalarning natijalari, 
ularning amalga oshgan va oshmagan ishlari, shuningdek, talabalarning 
o'z natijalari yuzasidan mulohaza yuritishlari uchun yaxshi imkomyatdir.