Tibbiyot instituti talabalari uchun

trombotik
massalar bilan to’la bo’ladi.
Shunday qilib, kasallik tarzidagi miokard infarktining avj olishida klinika 
bilan eksperimentda yaxshi kuzatib chiqilgan 4 ta davrni taffovut qilsa bo’ladi:
1. Moddalar almashinuviga aloqador bir qancha o’zgarishlar bilan 
ta’riflanadigan nekrozdan oldingi davr (ishemiya davri).
2. Nekroz davri.
3. Uyushuv davri.
4. Infarktdan keyingi o’zgarishlar davri.
Toj arteriyalarida asta-sekin zo’rayib boradigan ateroskleroz bosh 
stvollarining torayib qolishiga olib kelsa va toj arteriyalari sistemasiga tushadigan 
umumiy qon miqdori kamayib qolsa, ana shunday hollarda surunkali koronar 
etishmovchiligi vujudga keladi.
Bosh miya arteriyalari aterosklerozi asosan miya asosi arteriyalari va Silviy 
egati arteriyalari shikastlanishi bilan namoyon bo’ladi. Arteriyalarning torayib 
qolishi bosh miya gipoksiyasiga va yumshab, kul rang tusga kirib qoladigan joylar 
paydo bo’lishga olib keladi. Bunga ishemik insult deyiladi. Ba’zan bu to’satdan 
o’limning sababchisi bo’lishi mumkin. Agar kasal sog’ayib ketadigan bo’lsa, 
bunday joylarda keyinchalik kistalar vujudga kelishi mumkin.
Aorta aterosklerozi boshqa tomirlardagiga qaraganda ko’proq uchraydi va 
530

---

aortaning qorin bo’limida ayniqsa ravshan ifodalangan bo’ladi. Aterosklerozga 
aloqador asoratlarning hammasi: anevrizmalar, ularning yorilib ketishi, tomir 
devorini tamomila bekitib qo’yadigan darajagacha boradigan
trombozlar
xuddi 
ana shu joyda vujudga keladi. Tomirlarning aterosklerotik o’zgarishlari qaysi 
joylarda ko’proq bo’lishidan qat’iy nazar (asosan koronar tomirlar, miya tomirlari 
va boshqalarda bo’lishidan qat’iy nazar), qorin aortasi hamisha shikastlanadi. Shu 
munosabat bilan aorta holatiga qarab organizmda umuman ateroskleroz bor-
yo’qligi to’g’risida juda to’g’ri fikr yuritish mumkin.