Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

9.To„lov balansiga valyuta-moliyaviy omillarining ta‟siri
. Devalvatsiya, 
odatda eksportni kengaytiradi, revalvatsiya esa importni rag‗batlantiradi. Jahon 
valyuta tizimining barqarorsizligi xalqaro savdo va hisob-kitoblar sharoitlarini 
yomonlashtiradi. Milliy valyuta kursining pasayishini kutgan holda eksport va 
import bo‗yicha to‗lov muddatlarining o‗rnidan siljishi ruy beradi, ya‘ni 
importyorlar to‗lovlarni tezlashtirishga, eksportyorlar esa aksincha xorijiy 
valyutadagi tushumni olishni kechiktirishga harakat qiladilar (―lidz end leyoz‖ 
siyosati). Xalqaro hisob-kitoblar muddatlaridagi kichik bir qisqa uzilish, 
mamlakatdan kapitallarning chetga oqib ketishiga olib kelishi mumkin. Baho va 
to‗lov valyutasi sifatida ishlatilayotgan yyetakchi valyutalar kurslarining tebranishi 
ko‗pchilik davlatlar to‗lov balanslariga ta‘sir etadi. Inflyatsiyaning to‗lov balansiga 
salbiy ta‘siri. Bunday holat, baholarning pasayishi milliy tovarlarning eksportini 
qiyinlashtirib, raqobatdoshligini pasaytirgan, tovarlar importini rag‗batlantirgan va 
kapitallarni xorijga chiqib ketishiga imkon bergan paytda vujudga keladi.