Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

SUV VA TUZ ALMASHINUVINI BOSHQARISHDA ISHTIROK
ETADIGAN GORMONLAR
Suv va tuz almashinuvini boshqaruvchi gormonlarni ikki guruhga bo’lish
mumkin. Natriy, kaliy va vodorod ionlari miqdorini boshqaruvchi aldosteron,
angiotenzin va renin bir guruhni tashkil qilsa, kalsiy va fosfatlar muvozanatini
ta’minlovchi paratgormon va kalsitonin ikkinchi guruhga kiradi.
Aldosteron buyrak usti bezining po’stloq qismida sintezlanadigan
mineralokortikoid gormon. U hujayra membranalari orqali natriyning
tashilishini tezlashtiradi. Aldosteron ta’sirida buyrak kanalchalarida natriyning
qayta so’rilishi ortadi, kaliyning chiqarib tashlanishi ham ortadi. Bu gormon
so’lak, ter, ichak shirasi tarkibida ajraladigan natriy miqdorini kamaytiradi. Qon
va to’qimalarda natriyning ko’payishi osmotik bosimni ko’taradi. Natijada
organizmda suv to’planib qoladi, qonning hajmi ko’payadi, arterial qon bosimi
ortadi.
Aldosteronga qarama-qarshi ta’sir ko’rsatadigan gormon atrial natriyuretik
peptiddir. Nomidan ko’rinib turibdiki, bu modda yurak bo’lmachalarida
sintezlanib, siydik tarkibida natriy ajralishini ko’paytiradi. Natriyuretik peptid
to’qima gormonlarininh namoyondasidir.
Mineralikortikoidlar yetishmovchiligida organizm natriyni yo’qotishi
natijasida halok bo’lishi mumkin.
Buyrak usti bezi olib tashlangandan keyin hayvon organizmiga aldosteron va
natriy kiritilmasa, u tez kunda halok bo’ladi.
Mineralikortikoidlarning bezdan qonga o’tishi organizmda natriy va kaliy
miqdoriga 
bog’liq. 
Natriy 
miqdorining 
oshishi 
mineralikortikoidlar
chiqarilishini tormozlaydi, natriy oz bo’lsa, gormonning qondagi miqdori
ko’payadi. Kaliy ionlarining ta’siri qarama-qarshi. Mineralikortikoidlar, xususn
aldosteron 
sekretsiyasi 
renin-angiotenzin 
orqali 
boshqariladi. 
Renin
nefronlarning afferent tomirlari devorida uchraydigan yukstaglomerulyar
hujayralarda sintezlanadi. U qon plazmasidagi peptid angiotenzin I ga ta’sir
qilib, undan angiotenzin II hosil qiladi. Angiotenzin II aldosteron sekretsiyasini
tezlashtiradigan eng kuchli moddadir. Renin-angiotenzin tizimi faolligining
kuchayishi qonda aldosteron miqdorini oshiradi.