Mavzu: O’zbekistonda ikki palatali parlament: shakllanishi va rivojlanishi Reja: Kirish

partiya ta’sirini umumdavlat manfaatlari foydasiga hal qilish bilan birga 
quyi palata radikallashuvining oldini oladi.Bundan tashqari, professional 
parlamentning rivojlanishi siyosiy partiyalarning o’zaro raqobati, aholi 
turli qatlamlarining qonunchilik jarayonida ishtirok etishida namoyon 
bo’ladi.Ikki palatali parlamentning tuzilishi quyi palatani professional 
asosda shakllantirishga imkon beradi. 
O’zbekiston Respublikasi o’z mustaqilligini qo’lga kiritganidan 
so’ng qonun chiqaruvchi hokimiyatni tubdan qayta shakllantirish 
imkoniyatiga ega bo’ldi.Prezident Islom Karimov boshchiligida 
mamlakatimizda qisqa muddat ichida qonun chiqaruvchi organ - Oliy 
Majlis shakllantirilib, faoliyatining huquqiy asoslari yaratildi. Milliy 
parlamentga xos vazifa va vakolatlar hamda uning qonun ijodkorligi, 
nazorat-tahlil 
faoliyati, 
parlamentlararo 
aloqalar, 
fuqarolarning 

---

18 
murojaatlarini ko’rib chiqish bilan bog’liq faoliyatining asosiy 
yo’nalishlari belgilandi.
Mamlakatimizda bosqichma-bosqich amalga oshirilgan islohotlar 
natijasi 
o’laroq, Oliy Majlis dastlab bir palatali parlament sifatida tashkil etildi.U 
o’z faoliyati davomida qonunchilik, davlat boshqaruvi, o’tish davri 
qiyinchiliklari keltirib chiqargan ijtimoiy muammolarni yechish 
jarayonida salmoqli tajribaga ega bo’ldi.Mamlakat parlament qabul qilgan 
qonunlar 
majmui 
ijtimoiy 
hayotning 
turli 
jabhalarini 
demokratlashtirishning huquqiy poydevorini tashkil etdi. 
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov mamlakat 
parlamenti faoliyatini takomillashtirish, qabul qilinayotgan qonunlar 
sifatini oshirish hamda uning kasbiy mahoratini kuchaytirish masalasiga 
e’tibor qaratib, Oliy Majlisning ikkinchi chaqirik ikkinchi sessiyasidagi 
ma’ruzasida: "Shuni yaxshi anglab olishimiz zarurki, hayot o’zgarishi 
bilan, odamlarimizning avvalgi siyosiy va ma’naviy ongi ulg’ayishi bilan, 
bizning parlamentimizning tashkil etilishida ham tegishli o’zgarishlar 
bo’lishi tabiiydir. Shu holatlarni nazarda tutib, men doimiy asosda 
ishlaydigan 
ikki 
palatali parlament tizimiga o’tish taklifini 
kiritmoqchiman", deb ta’kidlagandi.Oliy Majlisning yettinchi sessiyasida 
esa, mazkur masala bo’yicha umumxalq referendumini o’tkazish haqida 
qaror qabul qilindi. 
O’zbekistonda ikki palatali parlamentni shakllantirishda Respublika 
Oliy Majlisining 2002-yil aprelidagi VIII sessiyasida qabul qilingan 
"O’zbekiston Respublikasining 2002-yil 27-yanvar Referendum yakunlari 
bo’yicha qonunchilik ishlarining asosiy yo’nalishlari to’g’risida”gi qarori 
hamda “Referendum yakunlari va davlat hokimiyatini tashkil etishning 

---

19 
asosiy prinsiplari to’g’risida”gi Konstitutsiyaviy qonuni muhim 
ahamiyatga ega bo’ldi. Parlamentning 2002-yil dekabridagi X sessiyasida 
“O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qonunchilik palatasi 
to’g’risida”gi, “O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati 
to’g’risida”gi Konstitutsiyaviy qonunlar qabul qilindi. 
Ikki palatali parlamentga o’tish mamlakatimizda parlamentarizm 
rivojlanishining yangi muhim bosqichi sifatida parlament demokratiyasi 
prinsiplari qaror topishini, fuqarolik jamiyati institutlari rivojlanishini 
ta’minlaydi.Bugun mamnuniyat bilan aytishimiz mumkin, mamlakat 
parlamenti ayni shu masalalarni nazarda tutib, o’z faoliyatini amalga 
oshirib kelmoqda. 
Davlatimiz rahbari Islom Karimov Oliy Majlis qonunchilik palatasi 
va Senatining 2005-yil 28-yanvardagi qo’shma majlisida qilgan 
ma’ruzasida O’zbekistonda “Ikki palatali parlament barpo etishdan 
maqsad: