Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

10.2-jadval 
Marketing kommunikatsiyalari byudjetini to’g’ridan-to’g’ri 
 schet bilan hisob-kitob qilish 
 
Marketing kommunikatsiyalari 
tadbirlari 
Xarajatlar, ming rubl 
jami 
jumladan, choraklar bo’yicha 
1 
II 
III 
IV 
1. Sotuv hajmi, ming rubl 
65000 
14000 
17000 
17500 
17500 
2. Tovar mahsuloti tannarxi, 
ming rubl 
58000 
12000 
15000 
16000 
15000 
3. Tijorat xarajatlari, ming rubl 
jami 
2950 
795 
980 
550 
625 
jumladan: 
Marketing xarajatlari: 
2885 
785 
970 
525 
605 
shundan: 
reklama 
1195 
220 
450 
175 
350 
sotishni rag’batlantirish
220 
55 
55 
55 
55 
to’g’ridan-to’g’ri marketing 
500 
100 
150 
150 
100 
To’g’ridan-to’g’ri xarajatlar: 
sotuv bo’yicha menejerlar, promouterlar 
va boshqa personal ish haqi
460 
90 
140 
140 
90 
Qo’shimcha materiallar 
40 
10 
10 
10 
10 
Yuklama xarajatlar (binolar ijarasi, 
xizmat safari va b.) 
120 
30 
30 
30 
30 
4. Korxona foydasi, ming rubl 
str. 1 - (str 2 + str. 3) 
4050 
1205 
1020 
950 
1875 
Zamonaviy tadbirkorlar ijtimoiy reklama ham foydali ekanligini juda yaxshi 
biladilar. Bundan bir asrdan ortiq vaqt oldin, 1880 yil "Arm & Hammer" oziq-ovqat 
sodasi qutilarida «Mushtarak foyda uchun qushlarni yo’q qilmang» so’zlarini o’qish 
mumkin edi. Kompaniya hayvonot olami va jonli tabiat burchaklarini asrash bo’yicha 
dasturlarni moliyalashtirib, o’z xayr-ehsonlari haqida OAVda keng ma’lumot berib 
borgan. 
Cadbury Beverages firmasi «Jonivorlar erkinligini saklab qolamiz» shiori ostida 
talabn rag’batlantirish bo’yicha kampaniya o’tkazdi. Uning ichimliklariga qiymati 25 
sent bo’lgan har bir kuponni qaytarishda firma Milliy parklar fondiga mos keluvchi 
xayr-ehson o’tkazgan. Bonnie Bell kosmetika firmasi bochib chiqargan bosma elonlar 

---

192 
seriyasida o’smirlarni Ogayo shtati qo’riqxonasiga yordam berishga undagan. Lorens 
shahridagi (Kanzas shtati) Wall-Mart yangi magazinida «Biz toza havo, yer va suv 
uchun»» deb yozib qo’yilgandi. 
Marketing kommunikatsiyalari byudjetini ishlab chiqishda uning mablag’larini 
tovar turlari va ta’sir hududlari, faoliyat funksiyalari bo’yicha taqsimlash yuritiladi. 
Byudjet xarajatlari moddalarini funksiyalar yuch o’zining to’g’ridan-to’g’ri 
ishlab chiqarish (tadqiqotchilik ishlari) xarajatlari va yuklama xarajatlarga ajratish 
mumkin. Xarajatlar strukturasi ko’p jihatdan reklama ishining ixtisoslashuv darajasi 
bilan belgilanadi. Moliyalashtirishda chetdan reklama firmalari xizmatlariga 
to’lanadigan pul qanchalik katta hajmda bo’lsa, reklama xarid qilish xarajatlari 
salmog’i shunchalik yuqori bo’ladi.