Mehnat muhofazasi

6.5. Mashina va måxanizmlarning titrashini kamaytirish yo‘llari
Mashina-måxanizm va jihozlarning ish jarayonida hosil bo‘ladigan
titrashlarini, yoki titrash manbaiga ta’sir etib, yoki butun tåbranuvchi
tizimga ta’sir etish yo‘li bilan kamaytirish mumkin. Zamonaviy mashina
va måxanizmlar tuzilishining tavsifli xususiyati shundaki, ularni tashkil
etuvchi barcha elåmåntlar o‘zaro uzviy bog‘langan hamda qo‘zg‘aluvchi
17-rasm.

---

70
qismlari katta tåzlikda harakatlanadi. Shu sababli, mashinalarda turli xil
råzonans chastotalar hosil bo‘ladi. Mashina va måxanizmlarda titrashning
yuzaga kålishiga ularning o‘zaro birikkan dåtallari orasidagi oraliqda yuzaga
kåladigan kuch sabab bo‘ladi. Bu kuchning miqdori va o‘zgarishi ishchi
a’zolarga ta’sir etuvchi kuchlanishning tavsifi (dinamik, statik), tizim
elåmåntlarining harakat turi (aylanma harakat, ilgarilanma– qaytma harakat
va b.), aylanuvchi dåtallarning balansirlanganlik darajasi va dåtallar orasidagi
oraliqlarga bog‘liq bo‘ladi. Yuqoridagilardan kålib chiqqan holda, titrashni
kamaytirish yo‘llarini ishlab chiqish mumkin bo‘ladi. Ularga ishchi a’zolarga
ta’sir etuvchi kuchlanishning tång ta’sir etishiga erishish, gidrouzatmalardan
foydalanish, o‘zaro birikuvchi dåtallar sirtining tozalik va aniqlik sinfini
orttirish kabilar kiradi.
Bundan tashqari, turli xil konstruksiyadagi titrash izolyatorlaridan
(«vibroizolyator») foydalanish ham yaxshi samara båradi.