www.ziyouz.com
kutubxonasi
6
kalimasini odamlarga da’vat qilish bilan o‘tdilar.
Inson Ollohning yerdagi xalifasidir. Olloh uning suratidan tortib, axloqi va sifatlarigacha juda
mukammal qilib yaratgan, unga aql-farosat ato qilib, ilm olish malakasini bergan. Boshqa jonzotlarda
bunday ne’matlar yo‘q. Ular bir narsani o‘rganishlari mumkin emas. Faqatgina insonga ko‘p narsani
bilib, o‘rganib, butun mavjudot ustidan xojalik qilish malakasi Olloh taolo tomonidan berilgan. Shu
bilan inson Ollohning yerdagi xalifasi bo‘ldi.
Xalifa o‘rinbosar deganidir. Xalifa hech qachon amir bo‘la olmaydi. Olloh insonni xalifa qilib
qo‘yar ekan, unga o‘z aqli bilan yetadigan jihatlarni in’om qilib bergan. Aqllari yetmaydigan jihatlarini
esa O‘zi tanlagan payg‘ambarlari orqali yetkazib, xalifalik qilish imkoniyatlarini yaratib bergan.
Demak, Yer yuzidagi xalifalik vazifamizni bajarishimiz uchun Xojamiz — Olloh tarafidan mana
shu vazifaning qandayligi va uni qay tarzda ado etishimiz kerakligi haqida doimiy ko‘rsatmalar olib
turishimiz zarurati bor. Shu sababli ham janobi Haq O‘zi bilan yer yuzidagi xalifalari o‘rtasida
payg‘ambarlarni vositachi qilib qo‘ydi. Ular Ollohning xabarini insonlarga yetkazdilar. Bu pay-
g‘ambarlarning avvali — insoniyatning otasi bo‘lgan Odam alayhissalom edilar. Bu kishiga Olloh
taolo tomonidan yer yuzida inson sifatida qanday hayot kechirish kerakligi vahiy qilingan edi.
Payg‘ambarlarning so‘nggisi hazrati Muhammad sallallohu alayhi vasallamdirlar. Bu ikki buyuk
payg‘ambarning o‘rtasida yuz minglab paig‘ambarlar o‘tdi. Ularning har biri insonlarga Ollohning
farmonlarini yetkazib turdi. Avvalgi payg‘ambarlar ma’lum bir qavmga, muayyan mintaqaga, hatto
ba’zi birlari biron-bir qishloqqa yuborilgan ekan. Payg‘ambarlarni Olloh odamlarning orasidan tanlab
olar ekan. Bu haqda Olloh taolo Qur’oni Karimda xabar beradi:
"Olloh farishtalaridan ham elchilar — payg‘ambarlar tanlar, insonlardan ham. Darhaqiqat, Olloh
eshitguvchi, ko‘rguvchidir". (Haj surasi, 75-oyat.)
Demak, Ollohning buyruqlarini yetkazib turuvchi farishta Jabroil alayhissalom ham Ollohning
elchisi ekan. Shu bilan birga yer yuzida yashab o‘tgan, hazrati Odam alayhissalomdan tortib hazrati
Muhammad alayhissalomgacha bo‘lgan payg‘ambarlar insonlar orasidan tanlab olingan elchilar edilar.
Xususan, Muhammad payg‘ambarning ham Ollohning Rasuli ekanligi haqidagi xabar Qur’on
orqali bizga yetdi. Olloh "Muhammadur Rasululloh", ya’ni, "Muhammad Ollohning elchisidir", deb
bizga xabar berdi. Demak, Ollohning kalomini haq deb bilgan har bir inson Muhammad
alayhissalomning haq payg‘ambar ekanliklariga iymon keltiradi.
—
Rasulullohning o‘zidan avvalgi payg‘ambarlardan o‘zgachaligi asosan nimada ko‘rinadi ?
— Muhammad alayhissalomdan oldingi payg‘ambarlar ma’lum qavm, ma’lum mintaqa yoki
ma’lum davr uchun bo‘lgan ta’limotlarni olib kelganlar. Olloh bandalari bilan bo‘lgan muomalada
go‘yo tabib bemorlar bilan muomala qilgandek munosabatda bo‘ladi, ya’ni, bemorning ahvoli qay
darajada bo‘lsa, o‘shanga qarab muolaja qiladi. Xuddi shu kabi insoniyatning chaqaloqlik davri —
Odam alayhissalom davridan, insoniyatning kamolot davri — Muhammad alayhissalom davrigacha
bo‘lgan muddatda Olloh insonlarni tarbiyalab, muvaqqat hukmlarni O‘zining payg‘ambarlari orqali
yetkazib turdi. So‘ngra esa mangu, to Qiyomatgacha qoladigan O‘zgarmas Hukmni — dini Islomni
hazrati Muhammad alayhissalomga Qur’on orqali tushirdi. Demak, oxirgi va mukammal shifo bo‘lgan
Qur’on — dini Islom to Qiyomatgacha o‘zgarmaydi. Bu Ko‘rsatma butun insoniyat va jinlar olami
uchun to Qiyomatgacha Ollohning oxirgi Ko‘rsatmasi bo‘lib qoladi. Bu haqda Olloh taolo Qur’oni
Karimda xabar beradi:
Alouddin Mansur. Imomi A’zam — buyuk imomimiz
Do'stlaringiz bilan baham: |