O`zbekiston respublikasi oliy va or`ta maxsus ta`lim vazirligi

etuk
va 
sodda 
guruhlarga ajratish eng oddiy tasniflashdir
.
Birinchi guruhga maqsadga muvofiqlik, 
intellektuallashtirish, mutoyiba, sublimatsiya va boshqalar, ikkinchisiga esa – dissotsiatsiya, kuchli 
nazorat, qadrsizlanish, inkor etish, yakkalanish, tahdid soluvchi bilan tenglashtirish va boshqalar kiradi. 
Psixologik himoyani boshqa tamoyil asosida ham tasniflash mumkin, unga ko‘ra, bir xillari idrok 
darajasida ta’sir qilsa, masalan, siqib chiqarish, boshqalari esa – transformatsiya darajasida, ma’lumotni 
qayta ishlash jarayonida ta’sir ko‘rsatadi, masalan, maqsadga muvofiqlik.
Psixologik himoya mexanizmlari nihoyatda xilma xildir. Ular Z. Freyd, A. Freyd, A. Adler va 
ko‘pgina boshqa olimlar tomonidan o‘rganilgan. A. Freyd quyidagi «psixodinamik» mexanizmlarni 
himoyalovchi sifatida qabul qilishni taklif etdi, bular: siqib chiqarish, ustunlik, regressiya, reaksiyaning 
hosil bo‘lishi, yakkalanish, amalga oshirilgan faoliyatni inkor etish (bekor qilish), sodir bo‘layotgan 
voqea, proeksiya, introeksiya, o‘z shaxsiga murojaat, o‘ziga qarama-qarshi tomonga aylanish, 
sublimatsiyadir. Keyinchalik bu ro‘yxat tashqi frustratorlar: vaziyatdan qochish, inkor etish, 
tenglashtirish, «Men»ni cheklashga qarshi yo‘naltirilgan yangi mexanizmlar bilan to‘ldirildi. Boshqa 
ruhshunoslarning fikriga ko‘ra, ro‘yxatni quyidagi muhim himoya-moslashuv mexanizmlari: maqsadga 
muvofiqlashtirish, xayol, konversiya, ramziy belgilash, ko‘chirish bilan to‘ldirish zarur.
2
[3] 
Psixologik himoyaning asosiy mexanizmlari o‘rtasida quyidagilarni ajratib ko‘rsatish mumkin: 
ustunlik, reaktiv o‘qitish, inkor etish va rad qilish, siqib chiqarish, sublimatsiya, proeksiya, maqsadga 
muvofiqlik va boshqalar. Hozirda ruhshunoslarning fikriga ko‘ra, o‘zining samaradorligi, etukligi va 
ularni yuzaga keltirgan nizoli,- intilishlar, ahloqiy mayllar yoki tashqi voqelik sohasiga kiritilishi bo‘yicha 
tafovutlanadigan himoya mexanizmlarining yigirmadan ortiq turi mavjud. 
Psixologik himoyaning asosiy mexanizmlarini ko‘rib chiqamiz. 
1.