Yer usti transport tizimlari

 
 
 
 
 

---

158 
17-MAVZU:
Don kombaynlari. Paxta terish mashinalari. 
 
Reja: 
1.G‘alla kombaynlari turlari 
2. G‘alla kombaynlarning texnik tavsiflari 
3. Kombaynning texnologik ish jarayoni 
4.
 
Paxta hosilini yig‘ishtirish texnologiyasi 
5.
 
Paxta hosilini yig‘ishtiradigin mashina turlari 
 
17.1
 
 G‘alla kombaynlari turlari 
G‘alla hosilini yig‘ishtirib olishda «Keys», «Klass-Mega» va DON-1500B
Rossiya 
kombaynlaridan foydalanilmoqda
. 
 
 
 
 
KEYS-2166 G‘ALLA KOMBAYNI 
 
 
KLASS-MEGA G‘ALLA KOMBAYNI 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

159 
DON-1500B
G‘ALLA KOMBAYNI
 
 
17.2 G‘alla kombaynlarning texnik tavsiflari 
 
 
G‘ALLA KOMBAYNLARIGA QO‘YILGAN AGROTEXNIK TALABLAR 
 

kombayn jatkasidagi don nobudgarchiligi, % 
ko‘pi bilan………………………………………………………………0,5 

kombayn orqasidagi erga to‘kilgan don miqdori, %, 
ko‘pi bilan………………………………………………………………1,5 

bunkerdagi donning shikastlanganlik darajasi, %
ko‘pi bilan……………………………………………………………….2 

bunkerdagi donning tozaligi, %,
eng kamida……………………………………………………………….95
 
G‘ALLA KOMBAYNINING TEXNOLOGIK ISH JARAYONI 
Ekinlarini bo‘lgich 2 o‘rgich 1 ga ajratib beradi. O‘rgich motovilosi 3 ning 
parraklari poyalarni to‘plab o‘rish apparatiga engashtirib beradi, g‘alla poyalarini 
o‘rish apparatining segmentlari o‘rgandan so‘ng, ular o‘rgich tubiga tushadi. O‘rilgan 
g‘allani shnek kurakchalari 4 yordamida ikki chetdan o‘rtaga surib, to‘plab, 
moslanuvchan transprortyor 5 ga uzatadi.
Transportyor esa, g‘allani qabul biteri 6 ga etkazadi. Biter g‘allani yanchish 
apparatining barabani 7 bilan uning tagligi (deka) orasidagi tirqishga uzatib beradi. 

---

160 
Baraban g‘allani katta tezlikda tor tirqishdan siqilgan holda olib o‘tayotib, 
taglik 25 ustida in-tensiv sidirib yanchadi. Natijada donning 80-85% i boshoqlardan 
ajralib, aralashma holda taglik teshiklaridan o‘tib don aralashmasi suruvchi transport 
taxtasi 24 ga tushadi. 
YAnchilgan somon don qoldiqlari bilan birgalikda baraban tagidan otilib 
chiqayotib qaytaruvchi biter 11 ga uriladi, natijada don qoldiqlarining bir qismi 
ajratib olinadi. Somonelagich 14 ning somonni silkitishi hisobiga don va boshoq 
qoldiqlarining qolgan qismi elanib ajraladi va pastga, don transport taxtasi 24 ga 
tushadi. Tozalangan somon, somon to‘plagich 16 ga zichlanib to‘planadi. 
Transport taxtasining ilgarilanma-qaytarma harakati natijasida uning ustiga 
tushgan don aralashmasi g‘alvirlar 19,20 ga surib keltiriladi. Transport taxtasining 
taroqsimon qismi don va chorini ustki g‘alvir sirtining birinchi yarmiga bir tekis 
taqsimlab tushiradi. Ustki va pastki g‘alvirlar 19,20 donni elash uchun tebranma 
harakat qiladi. Ustki g‘alvirning ko‘zlaridan don va mayda xascho‘plar pastga 
tushadi, chorining yirigi ustki g‘alvirning uzaytirgichida qo‘shimcha elanadi va 
undan boshoqlar ajratib olinib pastga, boshoqlar shnegi 18 ga tushiriladi. Bu shnek 
boshoqlarni kombaynning chap chetiga surib, boshoqlar elevatori (ko‘targichi) 12 ga 
yo‘naltiradi. Elevator boshoqlarni qayta yanchish uchun qaytaruvchi biter 11 ning 
ustiga eltadi. Pastki va ustki g‘alvirlar ustidagi chorining engil bo‘laklari pastdan 
yuqoriga ventilyator 23 ning havo oqimi ta’sirida uchirilib, somon to‘plagich 16 ga 
etkaziladi. Pastki g‘alvirdan tushgan, don elevator yordamida don bunkeri 8 ga 
tushadi. Bunker to‘lgach undagi don maxsus shnek 9 yordamida transport vositasiga 
ortiladi.