Yer usti transport tizimlari

G‘ALLA HOSILINI KOMBAYNLARDA YIG‘ISHTIRISH TARTIBLARI 
 

g‘alla hosili to‘liq pishib etilgan dalalarda, ya’ni g‘allaning kamida 95 
foizi to‘liq pishib etilganda va don namligi 18-20 foizdan past dalalarda xosilni 
kombaynlar yordamida to‘g‘ridan-to‘g‘ri yig‘ishtirib olishga kirishiladi. 

o‘rim-yig‘imga tushishdan oldin kombaynning barcha qism va 
mexanizmlari yaxshilab ko‘zdan kechiriladi. So‘ngra ular salt ish xolatida ishlatilib, 
nazoratdan o‘tkaziladi va aniqlangan kamchiliklar bartaraf etiladi. 

kombayn dalaga tushirilib sinab ko‘riladi, ish sifati baholanadi, lozim 
bo‘lsa ishchi qismlar va texnologik tirqishlar qayta rostlanadi. 

dastlab burilish maydonlari hosil qilish uchun dala chetlaridagi g‘alla 
kombaynning ikki yurishida o‘rib olinadi. 

katta konturli dalalarda kombaynlarni zagon bo‘ylab harakatlantirish 
maqsadga muofiqdir. Dala konturi kichik bo‘lsa, zagon tashlamasdan xarakatlanish 
mumkin. 

burilishdan tashqari boshqa barcha xolatlarda kombayn sug‘orish egatlari 
yo‘nalishida xarakatlanishi lozim. 

---

162 

o‘rim–yig‘im ishlarini otryad usulida kombaynlar va boshqa texnika 
vositalaridan foydalanish samaradorligini oshiradi. Otryad usulida kombaynlarning 
salt xolatda bir joydan ikkinchi joyga qo‘chib yurishi kamayadi, ish vaqtida yuzaga 
kelgan nuqsonlar va kamchiliklarni tezda bartaraf qilishga erishiladi. 

har bir otryadga kombayn, don tashish transport vositalari texnikalar, 
tashkiliy ishlar bo‘yicha ishchi-xodimlar biriktiriladi hamda har bir otryadning o‘rib-
yig‘ib oladigan maydonlari konturlar bo‘yicha belgilanib, ularning xarakatlanish 
sxemalari ishlab chiqiladi. 

o‘rim-yig‘im davrida kombaynlarning ish unumdor-ligiga qarab ularni 
don tashish transport vositalari bilan etarli miqdorda ta’minlash kerak. SHundagina 
o‘rim-yig‘im ishlari va donni qabul qilish punktlariga tashish ishlari uzluksiz amalga 
oshishi mumkin. 

kombaynning ishlash davrida o‘rilayotgan dala qismini va kombaynning 
o‘zini doimiy nazorat qilib borish talab etiladi. «Keys» va «Klass» kombaynlari 
zamonaviy bo‘lib, ularning kabinasida ish jarayonini nazorat qiluvchi asboblar paneli 
mavjuddir. Ular kombayn jatkasi, yanchgichi yoki don tozalash qismini biror bir 
nuqson yoki kamchilik raydo bo‘lsa xamda don nobudgarchiligiga yo‘l qo‘yiladigan 
bo‘lsa operatorga darhol xabar beradi. 

dalalarda don xosili yig‘ishtirib olinishi bilan erdagi somonni ham 
tezlikda yig‘ishtirib olish talab etiladi.