Yer usti transport tizimlari

8.1-расм. Бурчак тезликлари тенгмас шарнирли кардан узатмаларнинг 
кинематик схемалари. 
 
а,б-бир ўқ ва икки шарнирли; в-учта шарнирли, икки ўқли ва оралиқ таянчи 
билан; 2-тўрт шарнирли, икки ўқли ва оралиқ таянчи билан. 
Б у р ч а к т е з л и г и т е н г м а с у ч ш а р н и р л и и к к и ў қ л и
к а р д а н у з а т м а , 44в-расм. Бундай кардан узатма ўқларни қисқартириш 
мақсадида қўлланилади. Кардан ўқ 3 ни айрилари бир текисликда, ўқ 2 ни 
вилкаси эса 90
0
га бурилган. Камчилиги шуки, трактор ёки автомобилни 
ҳаракати даврида бурчак γ
1
ни ўзгармаган ҳолатида γ
2
ва γ
3
ўзгариб туради.
Шунинг учун 1 ва 4 ўқларни тўла синхрон айланишини таъминлаш қийин. 
Бурчак тезлиги тенгмас тўрт шарнирли оралиқ таянчи бор икки ўқли кардан 
узатма. Улар ҳам кардан ўқларни қисқартириш мақсадида қўлланилади, 44г-
расм. 
Кўп холларда оралиқ таянчга сақлаш муфтаси ҳам жойлаштирилади. Шундай 
кардан узатма МТЗ-82 тракторида қўлланилган. 
Автомобилларда бир учига вилка 6, иккинчи учига эса шлицали втулка 3 
пайвандланган найсимон труба 4 дан иборат кардан узатмалар кенг қўлланилиб 
келинмоқда. 45-расм.