www.ziyouz.com kutubxonasi
256
xonadonidan chiqib, umr bo‘yi shu xonadonga isnod-u ofat keltirib yashamoqdasiz.
Ammo roja Bhagvan Das g‘ayridin bo‘lsa ham shu xonadonga sizlardan yuz barobar
sodiqroq xizmat qilmoqda. Siz menga qarshi tajovuz qilganingizda roja Bhagvan Das
bizni shu tajovuzdan himoya qila turib, suyukli o‘g‘lini qurbon berdi. o‘n yetti yoshli
Bhupatning qoni sizning bo‘yningizdadir, janob Mirzo! Har ikki tomon ham
qarindoshlarim bo‘lgani uchun, men adolatni himoya, qilmoqchimen. O‘tgan gal
Muzaffarshoh bosh egib sadoqat izhor qilganda unga amniyat berib pand yedik. Bugun
ham o‘sha Muzaffarshoh qancha odamlarimizning qonini to‘kib, yana qochib, qutulib
ketdi. Endi bu xatoni takrorlashga haqqimiz yo‘q. Maharoja, — deb Akbar Bhagvan
Dasga yuzlandi: — Muzaffar Husayn mirzoni sizning ixtiyoringizga topshirgaymiz. Neki
qilsangiz biz rozimiz!
O‘lim xavfidan qalt-qalt titrayotgan Muzaffar Husayn mirzoni Bhagvan Dasning ikkita
yigiti qo‘lidan tutib olib ketdi. Bhagvan Das uni o‘rmon ichiga olib kirib chuqur qazdirdi-
da, o‘sha yerda boshini kestirdi.
Otasi Bayramxonday dovyurak jangchi bo‘lib yetishgan Abdurahim bugun g‘ulda shijoat
bilan jang qilganini Akbar ko‘rgan va shimolga qochgan Sharafiddin mirzoni tirik tutib
kelishni unga buyurgan edi. Ikki yuz navkar bilan quvg‘inchi bo‘lib ketgan Abdurahim
kun oqqanda qo‘li bog‘loqlik Sharafiddin mirzoni oldiga solib haydab keldi. Akbar
Abdurahimni tarbiyalab, otasi darajasiga yetkazishni ko‘pdan beri ko‘ngliga tugib
yurardi. Bugun uning jasoratiga tan bergandan so‘ng:
— Vazir Jamil! — dedi, — maxsus farmon yozdiring, Abdurahimga xoni xonon unvoni
berilsin! Rahmatli Bayramxonning qancha ulufasi, qanday imtiyozlari bo‘lsa, hammasi
Abdurahim uchun tayin etilsin!
Shundan so‘ng Akbar Sharafiddin mirzoni qarshisiga tikka qilib qo‘yib:
— Bir vaqtlar sizga ham katta inoyatlar qilingan edi, — dedi. — Hammasini unutib,
xiyonat yo‘liga o‘tganingiz uchun, mana axiyri shu ahvolga tushdingiz. Axir siz Xo‘ja
Ahrori Vali avlodidanmen, deb maqtanar edingiz-ku! Ahroriy degan taxallusingiz bor edi.
Nechun siz Po‘lat vasvasning ilki bilan bizga qarshi o‘q ottirdingiz! O‘zingiz podsho
bo‘lgingiz kelganmidi, a?!
— Hazratim, boshqa gunohlarim ko‘p. Ammo Po‘lat vasvasning suiqasdidan faqir
mutlaqo bexabar edim. Bu vasvas termizlik Said Abulmalining odami edi!
— Abulmali Kobulda allaqachon yasoqqa yetdi. Endi navbat sizniki. Janobi mirg‘azab, o‘z
xiyonatlari bilan butun ajdodlariga isnod keltirgan bu kimsa quturgan filning oyog‘i
tagiga tashlansin!
Ilonning yog‘ini yalagan Sharafiddin mirzoning mahovatlikdan ham xabari bor edi,
fillarga yoqadigan so‘zlarni bilar edi. U soqchilarning o‘zaro gapidan jazo uchun
ajratilgan filning nomi Suman ekanini eshitib qoldi. Qo‘li orqasiga bog‘langan holda
pastakkina taxta orqasida tiz cho‘kib o‘ltirganda mast fil bo‘kirib kelib uni oyog‘i bilan
taxta ustiga bosib, yanchib tashlashi kerak edi. Lekin fil yaqinlashayotganda Sharafiddin
mirzo ota-bobolaridan meros qolgan jozibali tovush bilan shivirlab:
— Suman, shafqat qil! Suman! Suman! Jonim! Suman! — deb xudoga iltijo qilganday
filga sajda qilib yalina boshladi. Ziyrak jonivor bo‘lgan fil o‘z otini shunday ta’sirli bir
tarzda aytib, bosh eggan odamni bosib o‘ldirgisi kelmay bir na’ra tortdi-yu, orqaga
qaytdi. Filbon uni qaytarib kelib, yana bosishni buyurdi. Lekin Sharafiddin mirzo bor
kuchini ko‘zlariga to‘plab, chumchuqni avragan ilonday filning ko‘zlariga tikilib yana
sajda qildi va yalina boshladi. Fil yana uni bosgisi kelmay bo‘kirib orqaga qaytdi. Bu hol
uch marta takrorlangach, Akbar Sharafiddin mirzoning qonidan kechdi-yu, uni
mamlakatning sharqiy chekkasidagi Bangolaga surgun qildi. Sharafiddin mirzo o‘sha
joyda ham ko‘p buzg‘unchiliklar qildi, bachchabozlikka o‘rgandi. Oxirida Mahmud degan
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |