www.ziyouz.com kutubxonasi
252
bilan xayrlashdi. Surat bandariga kemada qaytar ekan, yonida turgan Qilichxon
Andijoniy unga turk dengizchisi Seydi Ali Raisni eslatdi:
— Jannati otangiz bu turk lashkarboshisi bilan Dehlida Puran qal’ada qanday
so‘zlashganlari yodingizda bormi? O‘shanda otangiz «turk podsholari bilan hamkorlikda
farangilarni Goadan quvgaymiz» deb niyat qilgan edilar-a!
— Ha, ha, Seydi Ali Rais Sulaymoniy degan eng buyuk zambaragini Surat bandariga
yashirib ketganini aytgan edi... Ehtimol, hali turgandir?
— Oradan yigirma yil o‘tdi. Balki yo‘qolib ketgandir?
— Ammo izlab ko‘rmoq kerak, janob Qilichxon! Bu vazifa sizga yuklanur!
Seydi Ali rais Surat bandarining odam kam boradigan chet bir jyoiga, eski turk
kemasining ichiga bekitib ketgan zambarak hali turgan ekan. Qilichxon Andijoniy boshliq
yuzdan ortiq navkarlar uni topib, qirg‘oqqa olib chiqdilar. Zambarakning suv tekkan
joylari zanglagan ekan, uni tozalab, yog‘ladilar va o‘n g‘ildiraklik ulkan arobaga ortdilar.
Bu arobani o‘ttiz ikkita ho‘kizga torttirib, Ahmadobod orqali Fathpur Sekriga jo‘natdilar.
— Bu zambarak ham bizning turk podshosi bilan hamkorlik qilishimizga, ham
farangilarni Goa orolidan quvishimizga xizmat qilgay! — dedi Akbar. — Janob Qilichxon!
Siz Turkiyaga bizdan elchi bo‘lib borgaysiz! Dengiz kemalari qurmog‘imiz kerak. Turk
kemasozlari kelsinlar!..
Lekin Akbar bu niyatini amalga oshirishga ulgurmasdan Ahmadoboddan shum xabarlar
keldi. Muzaffarshoh Akbar qo‘ydirgan qo‘riqchilarni o‘ldirib qochibdi, bir guruh
temuriyzoda mirzolar uning tarafini olib isyon ko‘taribdi.
Husayn Boyqaro avlodidan bo‘lgan bu mirzolar avval ham o‘z qarindoshlari Akbarga
baxilligi kelib, nuqul uning dushmanlariga yordam berib yurishardi. Sambxaldan qochgan
va Po‘lat vasvasni ishga solib Akbarga o‘q ottirgan Sharafiddin mirzo ham shularning
yoniga kirgan edi. Mirzolar yordamida Ahmadobod yonidagi jogiridan qochgan
Muzaffarshoh Borinj qal’asini g‘aflat uyqusi paytida ishg‘ol qilib, Akbarga sodiq bo‘lgan
Qutbiddinni qatl ettiradi. Gujarat viloyatining xazinasiga necha yillar davomida yig‘ilgan
o‘n kurur* rupiy oltinni Akbar Qutbiddinga ishonib topshirgan edi. Muzaffarshoh shunday
katta boylikni o‘zlashtirgach, o‘zini yana qudratli sezib, bir talay askar yollaydi. So‘ng
Ahmadobod qal’asida hokim bo‘lgan Aziz ko‘kaga qarshi urush boshlaydi. Mirzolar esa
undan beridagi Sarnalda Akbarning Ahmadobodga qaytadigan yo‘lini to‘sib turgan
emishlar.
Akbar bu xunuk xabarlarni eshitganda Muzaffarshohni kechirib katta xatoga yo‘l qo‘ygani
uchun o‘zidan ham qattiq koyindi. Qarindosh bo‘la turib, yelkadan pichoq urgan temuriy
mirzolarga qarshi dilida qo‘zg‘algan cheksiz qahr-u g‘azab uni quyunday uchirib, dengiz
bo‘yidan Sarnal tomonga olib ketdi.
Suratdan Sarnalgacha otda o‘n kunlik yo‘l edi. Akbarning dengiz bo‘yida yurganini
eshitgan mirzolar uni hali-beri qaytib kelolmaydi, deb bexavotir yurgan edilar. Akbar
Hayron degan chopqir iroq otida uch kun o‘tmay Sarnalga yetib bordi. U behad tez yo‘l
yurgani uchun qo‘shinining asosiy qismi Mahendra daryosidan narida qolib ketdi. Akbar
daryodan birinchi bo‘lib o‘tib, Sarnal qal’asiga elliktacha odami bilan yetib kelganda,
darvozalar ochiq turgan ekan. Akbar asosiy kuchlarining yetib kelishini kutadigan bo‘lsa,
mirzolar xabar topib, qal’a darvozalarini bekitib olishadi. Keyin urush va qamal bir necha
oyga cho‘zilib ketishi mumkin. Akbar o‘ng yonida turgan Bhagvan Dasga qaradi:
— Tavakkal qilaylikmi?
— Mayli! — dedi Bhagvan Das ham tap tortmay.
Akbar bor odamini uchga bo‘ldi-da, o‘ng qanotga Zayniddin ko‘kaldoshni, chap qanotga
Man Sinxni tayinladi. O‘n olti yoshga kirib, janglarga qatnashib yurgan Abdurahim otasi
Bayramxonday pishiq, dovyurak yigit bo‘lgan edi. Akbar bilan o‘n kunlik yo‘lni uch kunda
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |