www.ziyouz.com kutubxonasi
205
Tilagim shulki, o‘g‘lingiz Akbar ham ikki tomonni barobar ko‘rsa, ham muslimlar, ham
hindlar diliga Kabir kabi yo‘l topa olsa... Ana o‘shanda butun xalqning qudrati unga
kelgan balolarga balogardon bo‘lg‘ay. Agar o‘g‘lingiz xalqning diliga chuqur ma’naviy
ildiz otolmasa, navbatdagi dovullar uni ham sug‘urib olib ketmog‘i mumkin. Otasining
boshiga tushgan quvg‘inlar Akbarning boshiga tushmasin deb men shu gapni
aytmoqdamen!
Hamida begim o‘zini qiynab yurgan eng mushkul ma’naviy jumboqlarga shu donishmand
mo‘ysafid yordamida javob topishi mumkinligini, yoshlikdagi mehr endi beg‘araz, sof bir
ma’naviy yaqinlikka aylanayotganini sezdi.
— Saroyga kelmasangiz... balki... Akbarjon o‘zlari borarlar... Sizni qaerdan qidirib
topsin?
— Men bir faqir odammen, begim. Podsho meni qidirib borishiga ko‘zim yetmaydir.
Ammo sizga aytmog‘im mumkin. Sekridan o‘n chaqirim berida o‘rmon chetida kulbam
bor, ozgina yerimda dehqonchilik bilan ro‘zg‘or tebraturmiz. Sherxon davrida nomimni
o‘zgartirib yashirinib yurganimdan xabardorsiz. Besh yil darvesh bo‘ldim. Salim Cheshti
degan nom bilan tanildim. Hozir ko‘pchilik meni shu nom bilan ataydi. Nizom degan
avvalgi nomim endi unutilgan. Odamlar oldida shayx Salim deb atashingiz ma’qulroq
bo‘lgay.
Muslima ayol bilan begona erkakning sof niyatda uchrashib gaplashishi uchun pir va
murid munosabatlari qulayroq bo‘lishini Hamida begim ham sezdi.
— Xo‘p, men sizni minba’d o‘zimning ma’naviy rahnamom deb bilurmen!
Salim ota Hamida begimga yaqin keldi. Ikkovlarining orasida Humoyunning marmar
qabri turibdi. Rahnamoga qo‘l berish odatiga binoan, Hamida begim Salim otaga nafis
panjasini cho‘zdi. Begim erining ruhi guvohligida tuzayotgan bu ma’naviy ittifoq
beg‘araz, pok bir imon ishi ekanini sezgan Salim ota marmar qabr osha qo‘lini uzatib,
Hamida begimning barmoqlarini sekin kaftiga oldi-da, ko‘zlariga surdi.
Ular yana uchrashadigan bo‘lib xayrlashdilar. Salim ota hassasini qo‘ltig‘iga olib, vazmin,
ammo mustahkam odimlar bilan uzoqlashar ekan, Hamida begim uning hali ellikka ham
kirmaganini yana bir esladi. Ko‘rinishdan nuroniy mo‘ysafid bo‘lsa ham, mehnatda
pishgan tanasi chayir ekanini sezdi va Sekrigacha piyoda bora olishiga ishondi. Eng
muhimi, bu odam begimning diliga ulkan bir chiroq yoqib ketganday bo‘ldi.
____________
* J a r i b — bir ming ikki yuz kvadrat metrga teng.
* Tarjimasi: Sa’diyo, bo-yu badavlat va mansabdor bo‘lgandan ko‘ra, yo‘qchilikka ko‘nib, haqparast bo‘lish afzaldir.
* * *
Akbar aqlini tanib Hindistonga qaytgandan beri bu mamlakatdagi g‘aroyibotlar unda
bitmas-tuganmas bir hayrat uyg‘otardi. Bolaligida bahaybat fillar uni lol qoldirgan,
zaharli ilonlarni nay navosiga raqs qildiradigan morbozlar yana bir taajjubga solgandi.
Yerga tiriklay ko‘mib qo‘yilgan, o‘n kun yotib ham o‘lmaydigan, kavlab olinganda tirilib
yurib ketadigan faqirlar (yoglar) Hindistonning sehr-u jodusi ko‘pligiga uni yana bir
ishontirgan edi.
Akbar o‘n uch yoshida filbonlar orasida mahavatlikni mashq qilib yurgan paytida hind
tilini o‘rgangan, urducha ham bemalol gapira olardi. Filbonlarning suyukli qahramonlari
Rama va uning go‘zal sevgilisi Siti Akbarning dilidan doimiy joy olgan edi. U Ramaday
qahramonliklar ko‘rsatishni va o‘z Sitisini topib, unga yetishishni orzu qilgan paytlari
ko‘p bo‘lgan. Hozir yigirma yoshga kirgan paytida ham, ajoyib hind qizlarini uchratsa,
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |